Celem badania była odpowiedź: czy szkoły gimnazjalne diagnozują potrzeby i problemy młodzieży oraz jakiego rodzaju są powyższe? Badaniem objęto pięć miast z województwa lubelskiego: Białą Podlaską, Łuków, Opole Lubelskie, Ryki oraz Włodawę. Do zebrania materiału posłużono się metodą zogniskowanych wywiadów grupowych (FGI) oraz metodą analizy dokumentów. Ponadto zastosowano technikę wywiadu, ankiety oraz Skalę Nieprzystosowania Społecznego. Próbę badawczą stanowiło 137 sędziów kompetentnych (w tym: dyrektorzy szkół, pedagodzy i psycholodzy szkolni, nauczyciele/wychowawcy, a także pielęgniarki szkolne). Na podstawie uzyskanych odpowiedzi stwierdzono, że we wszystkich badanych szkołach diagnozowano problemy uczniów. Zgodnie z udzielonymi odpowiedziami wykazano, że do głównych problemów młodzieży z Białej Podlaskiej należały: lekceważący stosunek do obowiązków szkolnych, niepowodzeń szkolnych i wagarów; arogancja wobec nauczycieli; kłótnie, wyzwiska i sprzeczki; stosowanie używek. Wśród uczniów uczęszczających do gimnazjum w Łukowie zasadniczym problemem były zaburzenia emocjonalne oraz niepowodzenia szkolne. W Opolu Lubelskim zwrócono uwagę przede wszystkim na lekceważący stosunek do obowiązków szkolnych, brak odpowiedniego przygotowania się do zajęć oraz spóźnienia na zajęcia (zaobserwowano ponadto: korzystanie z telefonów komórkowych w trakcie sprawdzianów oraz wzrost wulgarności i arogancji w zachowaniach uczniów). Z kolei największymi problemami gimnazjalistów z Włodawy były agresja, przemoc, wagary oraz słabe relacje z rodzicami. W Rykach natomiast odnotowano głównie brak zainteresowania i zaangażowania w sprawy szkolne.