Tytuł badania: |
Adaptacja dziecka trzyletniego do środowiska przedszkolnego |
Instytucja: |
|
Data: |
listopad 2010 – marzec 2011 |
Badacz: |
Anna Brzezińska, Magdalena Czub, Natalia Ożadowicz |
Abstrakt: |
Badanie dotyczyło związków między wybranymi czynnikami podmiotowymi i kontekstowymi a strategią adaptacji dziecka trzyletniego do środowiska przedszkolnego. Pytano o: poziom rozwoju psychoruchowego dzieci; strategie adaptacji w pierwszym półroczu pobytu w przedszkolu; związek rozwoju psychoruchowego dziecka ze stosowaną strategią adaptacji; zróżnicowanie strategii ze względu na takie czynniki jak wiek i płeć dziecka, wykształcenie rodziców, liczba dzieci i pozycja dziecka w rodzinie, miejsce zamieszkania, uczęszczanie do żłobka. W badaniu zastosowano następujące narzędzia badawcze: Orientacyjny test psychoruchowego rozwoju dziecka (Denver Development Screening Test – DDST) oraz Kwestionariusz strategii adaptacji (KSA) własnej konstrukcji. Kartę DDST wypełniono na podstawie obserwacji i badań dzieci oraz wywiadów z ich nauczycielkami w listopadzie i grudniu 2010 roku. Kwestionariusz KSA wypełniały same nauczycielki pomiędzy styczniem a marcem 2011 roku. Badaniem objęto łącznie 40 dzieci, w tym 18 dziewczynek i 22 chłopców w wieku trzech lat (34-46 miesięcy). Najliczniejszą grupę stanowiły dzieci posiadające rodzeństwo i zajmujące pozycję najmłodszych w rodzinie. Większość nie miała doświadczeń z innymi instytucjami opiekuńczymi. 47% matek miało wykształcenie wyższe, a 32% średnie. Podobny rozkład wykształcenia dotyczył ojców. 26 badanych mieszkało na wsi w bliskiej odległości od dużego miasta. Pozostali mieszkali w małym mieście. Wyniki badania pozwoliły stwierdzić, że dzieci po półrocznym pobycie w przedszkolu prezentowały różne sposoby funkcjonowania. Wyodrębniono trzy rodzaje strategii adaptacyjnych występujących wśród dzieci: adaptację twórczą (37,5%), lękową (37,5%) oraz indyferentną (25%). W procesie pozytywnej adaptacji szczególną rolę pełniły wiek i poziom ogólnego rozwoju dziecka – im dzieci były starsze i bardziej rozwinięte, tym częściej stosowały adaptację twórczą. Dzieci młodsze przeważały w grupie lękowej pomimo przeciętnego poziomu rozwoju psychosomatycznego, który dawał im odpowiednie zasoby do pomyślnego przystosowania się do nowej sytuacji. Z kolei w grupie dzieci stosujących strategię indyferentną znalazły się osoby nieco starsze od grupy lękowej i nieco młodsze od grupy twórczej; cechował je bardzo niski poziom realizacji zadań rozwojowych we wszystkich badanych sferach, szczególnie zaś w zakresie lokomocji i mowy. Rodzice większości badanych z tej grupy mieli wykształcenie zawodowe i średnie. |
Autorskie słowa kluczowe: |
rozwój, dziecko, strategia adaptacji, środowisko przedszkolne, przystosowanie |
Author's Keywords: |
development, child, strategy of adaptation, kindergarten environment, adjustment |
Deskryptory TESE: |
edukacja przedszkolna, zachowania społeczne, relacje interpersonalne, rozwój dziecka, rozwój poznawczy, rozwój motoryczny |
TESE descriptors: |
pre-primary education, social behaviour, interpersonal relations, child development, cognitive development, motor development |
Publikacje: |
- Brzezińska, A.I., Czub, M. i Ożadowicz, N. (2012). Adaptacja dziecka trzyletniego do środowiska przedszkolnego. Edukacja, 4, 5-21.
|