Celem badania było przedstawienie opinii nauczycieli oraz ich „osobistych teorii edukacyjnych” pozostających w relacji do dyscypliny i kierowania klasą szkolną. Do zebrania materiału badawczego posłużono się metodą sondażu diagnostycznego, techniką kwestionariusza ankiety. Zmiennymi niezależnymi były stopień awansu zawodowego oraz poziom kształcenia uczniów (klasy I-III, klasy IV-VI, gimnazjum, liceum, technikum, zasadnicza szkoła zawodowa). Próbę badawczą stanowiła grupa 516 nauczycieli (wyłoniona z zaplanowanej grupy 540 pedagogów składającej się z dwóch 270-osobowych grup nauczycieli, uczących w Bydgoszczy oraz miastach liczących poniżej 100 tysięcy mieszkańców). Wyniki badania pozwoliły stwierdzić dużą zgodność odpowiedzi respondentów; zebrany materiał charakteryzowała także wysoka liczba odpowiedzi wskazujących na odchodzenie w praktyce pedagogicznej od kontroli ze strony nauczyciela na rzecz samokontroli ucznia. Zgodnie z deklaracjami badanych uczniowie bardzo często (70%) wyrażali chęć działania w trakcie lekcji, natomiast uczestnictwo w proponowanych przez nauczyciela aktywnościach wykazywało 74,8% dzieci i młodzieży; zaangażowanie uczniów określone zostało przez respondentów na bardzo wysokim poziomie 98,8%. Respondenci za najbardziej odpowiednie zachowanie uczniów uznali aktywną pracę i koncentrację uwagi (57,8%); dla 26,6% pedagogów właściwym zachowaniem było stosowanie się do przyjętych zasad oraz dyscyplina. Najniżej zostały ocenione: współpraca w grupie (8,1%), pomysłowość, inwencja twórcza i prezentowanie własnego zdania (9,3%), a także sumienne wypełnianie obowiązków (12,2%). Przekonanie 92,6% ankietowanych o konieczności ograniczania nieodpowiednich zachowań uczniów świadczyło o silnie zakorzenionej jeszcze kierowniczej roli nauczyciela. Najwięcej badanych było skłonnych przyznać podopiecznym więcej autonomii dopiero na poziomie szkoły średniej (49%). Wyniki ankiety wykazały, że 27,1% respondentów zawsze kierowałoby się zasadą ograniczonego zaufania do uczniów. Dodatkowo ujawniono niewspółmierność między wiedzą deklarowaną a praktyczną badanych pedagogów. Stwierdzona rozbieżność polegała na deklarowaniu przez nauczycieli słuszności podejścia konstruktywistycznego w zakresie dyscypliny oraz zarządzania klasą, a jednak pozostawaniu przy praktykach behawioralnych.