Abstrakt: |
Badanie przeprowadzono w celu analizy zjawiska nudy, jego poziomu, przejawów oraz przyczyn występowania. Próbę badawczą stanowiło 39 nauczycieli oraz 102 uczniów gimnazjum. Do zebrania materiału posłużono się dwoma kwestionariuszami ankiet (odpowiednich dla pedagogów oraz młodzieży). Zastosowano także obserwację (prowadzoną w trakcie 27 godzin lekcyjnych z wykorzystaniem arkusza obserwacyjnego Flandersa). W wyniku badania wykazano, że 78% obserwowanych lekcji były zajęciami prowadzonymi w sposób dyrektywny. Zwrócono także uwagę na ich schematyzm oraz rutynę. Sześć z 27 obserwowanych zajęć cechowało inne podejście pedagogiczne niż dyrektywne. Stwierdzono, że podstawowymi metodami kształcenia badanych w przeważającej większości (62%) były metody słowne. Na pytanie o przejawy nudy uczniowskiej ponad połowa nauczycieli wskazała niechęć do aktywnego brania udziału w lekcjach (69%), przeszkadzanie (54%) oraz brak zainteresowania lekcją i małe zaangażowanie w poznawanie nowych treści (51%). Zgodnie z odpowiedziami uczniów głównymi przejawami nudy były zajmowanie się sprawami niezwiązanymi z lekcją (87%), rozmowy z innymi uczniami (70%) oraz brak aktywności (64%). Na podstawie zebranego materiału stwierdzono, że do najważniejszych przyczyn nudy zaliczały się zbyt obszerne partie materiału, mała atrakcyjność pomocy dydaktycznych oraz złe wychowanie. Okazało się, że odpowiedzi dotyczące tej kwestii zarówno nauczycieli, jak i uczniów były ze sobą zbieżne. Zgodnie z opiniami badanych pedagogów przeciwdziałanie nudzie powinno opierać się na odpowiednim do poziomu ucznia tempie nauczania (62%), uatrakcyjnieniu pomocy dydaktycznych (59%) oraz rozwijaniu zainteresowań uczniów (54%). Uczniowie z kolei wymieniali przede wszystkim takie sposoby jak wykorzystanie multimediów na lekcjach (76%), rozwijanie zainteresowań (66%) oraz właściwe tempo nauczania (44%). Wykazano, że o atrakcyjności lekcji, według uczniów, decydowały: wywoływanie przez nauczyciela dyskusji (62%), przeprowadzanie eksperymentów (58%) oraz praca w grupach (49%). W trakcie badania zaobserwowano także występowanie nudy na przerwach szkolnych – w opinii 79% pedagogów uczniowie nie spędzali przerwy kreatywnie. |