Abstrakt: |
Badanie przeprowadzono w celu znalezienia odpowiedzi na następujące pytania: Jakie jest poczucie samoskuteczności studentów z niepełnosprawnością w porównaniu z ich pełnosprawnymi kolegami? Jak studenci spostrzegają i oceniają własne możliwości w sytuacji ważnych zadań życiowych związanych z podjęciem nowej roli życiowej – w szczególności pracy zawodowej? Próbę badawczą stanowiła grupa 382 studentów Uniwersytetu Zielonogórskiego (w tym: 274 pełnosprawnych i 108 niepełnosprawnych; 273 mężczyzn i 109 kobiet). Badani byli słuchaczami ostatnich lat studiów magisterskich lub licencjackich; studiowali takie kierunki jak pedagogika, zarządzanie i marketing, filologia polska oraz edukacja techniczna i informatyczna. Niepełnosprawność badanych dotyczyła przede wszystkim narządu ruchu (34,3%), wiązała się także z chorobami układu oddechowego i krążenia (15,7%) oraz narządu wzroku (13,9%). Do zebrania materiału badawczego zastosowano wywiad oraz Skalę do badania poczucia samoskuteczności w karierze międzynarodowej, opracowaną przez A. Bańkę. Prawie 40% studentów niepełnosprawnych oceniło samoskuteczność na poziomie ponadprzeciętnym, na tym samym poziomie ocena skuteczności własnych działań przez studentów pełnosprawnych wyniosła 28,8%. Nie zanotowano żadnego wskazania poziomu bardzo wysokiego przez osoby niepełnosprawne, ale i odsetek wskazań wśród studentów pełnosprawnych wyniósł zaledwie 2,9%. Wysokie poczucie samoskuteczności wykazywała co ósma badana osoba, natomiast niecałe 30% określiło je jako poniżej przeciętnej. Zauważono, że studentów niepełnosprawnych częściej cechowało zaufanie do ogólnych kompetencji życiowych niż studentów pełnosprawnych. W skali zaufania do własnych kompetencji zawodowych wyniki wyższe otrzymali w wymiarze ponadprzeciętnym oraz przeciętnym badani z dysfunkcjami, natomiast respondenci pełnosprawni – w wymiarze poniżej przeciętnej. W zakresie zaufania do własnych kompetencji kontroli zdarzeń wysokie i bardzo wysokie zaufanie przejawiali częściej studenci pełnosprawni. W skali zaufania do własnych kompetencji w zakresie koordynacji różnych sfer życia wyższe wyniki uzyskali studenci pełnosprawni. |