Abstrakt: |
Badanie przeprowadzono w celu zanalizowania korelacji pomiędzy stylami radzenia sobie ze stresem a poziomem lęku oraz nadzieją na sukces towarzyszącym abiturientom przed przystąpieniem do egzaminu maturalnego. Założono, że osoby, które radzą sobie ze stresem w sposób emocjonalny oraz unikowy, będzie cechować wyższy poziom lęku niż osoby skoncentrowane na zadaniu, które natomiast charakteryzować może wyższy poziom nadziei na sukces. Dodatkowo postawiono hipotezę o braku różnicy we wzroście zarówno poziomu nadziei na sukces, jak i poziomu lęku między osobami preferującymi styl emocjonalny oraz unikowy. Badanie przeprowadzono dwukrotnie, pierwszy raz – pół roku przed maturą, drugi – na 14 dni przed egzaminem. Do zebrania materiału badawczego posłużono się Inwentarzem Stanu i Cechy Lęku STAI, Kwestionariuszem Nadziei na Sukces KNS oraz kwestionariuszem Radzenie sobie w sytuacjach stresowych CISS. Próbę badawczą stanowiło 138 uczniów (w tym 87 kobiet oraz 51 mężczyzn). Wszystkich badanych za pomocą kwestionariusza CISS scharakteryzowano pod kątem strategii radzenia sobie ze stresem (tj. skoncentrowanych na zadaniu, emocjach oraz unikaniu); wyróżniono dodatkowo grupę osób bez określonych preferencji strategicznych. W wyniku przeprowadzonego badania stwierdzono, że najwyższy poziom lęku odczuwały osoby radzące sobie ze stresem w sposób emocjonalny, najniższy – uczniowie preferujący styl skoncentrowany na zadaniu oraz unikaniu. Analiza zebranego materiału wykazała, że średni poziom nadziei na sukces obniżył się jedynie u uczniów, którzy byli nastawieni zadaniowo (nieznaczny spadek zanotowano także w grupie preferującej styl unikowy). Natomiast osoby o typie emocjonalnym oraz osoby bez wyraźnych preferencji radzenia sobie ze stresem charakteryzował wzrost poziomu nadziei na sukces. Dwa tygodnie przed egzaminem maturalnym zanotowano wzrost średniego poziomu lęku w każdej grupie, najniższy ujawniały osoby o niezdefiniowanym stylu radzenia sobie ze stresem. W wyniku przeprowadzonego badania stwierdzono, że czynnikiem mającym istotny wpływ na zmianę poziomu lęku jako stanu, był czas; nie zaobserwowano różnicy we wzroście poziomu lęku pomiędzy grupami o określonych stylach radzenia sobie ze stresem a pozostałymi osobami biorącymi udział w badaniu. Jedyną zarysowaną tendencją okazał się istotnie wyższy poziom lęku u uczniów nastawionych emocjonalnie. Natomiast w przypadku ogólnego poziomu nadziei na sukces dowiedziono, że wpływ miały zarówno czas, jak i preferowany styl radzenia sobie ze stresem (spadek poziomu nadziei zaobserwowano w grupie o podejściu zadaniowym). Ponadto wykazano, że podejmowane strategie radzenia sobie ze stresem w sposób istotny nie wpłynęły na obniżenie napięcia w żadnej z badanych grup. |