Abstrakt: |
Badanie przeprowadzono w celu analizy opinii dyrektorów szkół podstawowych, gimnazjów i zespołów szkół na temat klimatu społecznego szkoły oraz wybranych problemów dotyczących zarówno nauczycieli, jak i uczniów. Przedmiot badawczy stanowiło także porównanie zmian pod względem określonych aspektów funkcjonowania nauczycieli w szkołach podstawowych i gimnazjach w latach 2002-2010. Spośród 700 wysłanych anonimowych ankiet uzyskano zwrot 520, w tym 78% kwestionariuszy od dyrektorów, 17% od ich zastępców, 5% od innych osób w szkole (wśród wypełniających 73% stanowiły kobiety, 27% mężczyźni). 275 ankiet pochodziło ze szkół podstawowych, 136 z gimnazjów, 109 z zespołów szkół. Badaniem objęto szkoły ze wszystkich województw, 57% było zlokalizowanych na wsi, 43% w mieście. Do zebrania materiału badawczego zastosowano kwestionariusz Środowisko szkoły a zdrowie z wykorzystaniem międzynarodowego kwestionariusza szkolnego, opracowanego przez HBSC (Health Behaviour in School-aged Children). Ponad połowa dyrektorów (56,8%) określiła klimat społeczny w szkole jako dobry, 32,5% – jako bardzo dobry, 10,1% – raczej dobry, natomiast 0,6% – jako raczej zły, zły lub bardzo zły. Wykazano również, że większość ankietowanych dyrektorów zgodziła się ze stwierdzeniami: Nauczyciele w szkole są zadowoleni ze swojej pracy (84,8%), Relacje między nauczycielami są dobre (88,0%), Nauczyciele chętnie uczestniczą we wspólnych spotkaniach (80,9%) oraz Nauczyciele mają dużo pomysłów dotyczących życia szkoły (82,4%). Porównanie uzyskanych wyników z wynikami innych badań przeprowadzonych w 2002 roku ujawniło wzrost (w opinii dyrektorów) odsetka nauczycieli zniechęconych dużą ilością pracy w szkołach podstawowych oraz nieznaczny spadek wśród nauczycieli szkół gimnazjalnych. Do najczęściej wymienianych problemów dotyczących nauczycieli należały długoterminowe zwolnienia lekarskie (12%) oraz skargi uczniów lub ich rodziców (60%). Najrzadszym problemem okazało się postępowanie dyscyplinarne. Z kolei do problemów dotyczących zachowań uczniów zaliczono przede wszystkim spóźnianie się (23,4%), wagarowanie (24,9%), niszczenie własności szkoły (23,4%) oraz bójki (20,6%). Rzadziej wymieniano przemoc fizyczną uczniów wobec nauczycieli (0,2%), wnoszenie lub spożywanie alkoholu na terenie szkoły (0,8%) oraz zażywanie narkotyków przez uczniów (1,0%). |