Abstrakt: |
Celem badania było ukazanie zależności między postrzeganym przez uczniów klas pierwszych i trzecich gimnazjów wsparciem społecznym a zachowaniami ryzykownymi (upijaniem się, paleniem tytoniu, używaniem marihuany lub haszyszu, uczestnictwem w dręczeniu innych uczniów, uczestnictwem w bójkach oraz wczesną inicjacją seksualną). Badanie zrealizowano w ramach międzynarodowego badania cyklicznego nad Zachowaniami Zdrowotnymi Młodzieży Szkolnej HBSC (Health Behaviour in School-aged Children: A WHO Collaborative Cross-national Study) na reprezentatywnej próbie 4283 osób w wieku 13,7-15,7 roku. W próbie znalazło się 2156 dziewcząt i 2127 chłopców. W badaniu wykorzystano międzynarodowy, standardowy kwestionariusz. Wyniki badania pozwoliły stwierdzić, że wsparcie otrzymywane z trzech źródeł (nauczyciele, inni uczniowie w klasie i rodzice) zmniejsza ryzyko występowania zachowań zagrażających zdrowiu. Brak wsparcia społecznego zwiększa z kolei to ryzyko. Stwierdzono również, że wsparcie uzyskiwane od nauczycieli i rodziców w większym stopniu decydowało o prawdopodobieństwie wystąpienia zachowań ryzykownych niż wsparcie ze strony kolegów z klasy. Wśród wszystkich rozpatrywanych zachowań ryzykownych wsparcie społeczne, szczególnie to udzielane przez nauczycieli, w największym stopniu redukowało nadużywanie alkoholu i używanie marihuany lub haszyszu. Otrzymywanie wsparcia od rodziców w największym stopniu redukowało z kolei wczesną inicjację seksualną (bardziej niż wsparcie ze strony nauczycieli i kolegów). Najbardziej narażeni na podejmowanie zachowań ryzykownych, szczególnie zażywanie substancji psychoaktywnych, byli uczniowie 15-letni, chłopcy i mieszkańcy miast pozbawieni wsparcia ze strony nauczycieli, innych uczniów i rodziców. |