Abstrakt: |
Celem badania była analiza związku między stosowanymi strategiami radzenia sobie a ryzykiem uzależnienia do alkoholu wśród dorastającej młodzieży. Założono, że im większa skłonność do polegania na unikowych strategiach radzenia sobie, tym może wystąpić większe ryzyko problemów alkoholowych. Postawiono także hipotezę o zwiększonym ryzyku uzależnienia u osób z niedoborem strategii, zwłaszcza dotyczących regulacji emocji. Badaniem objęto 815 osób w wieku od 16 do 20 lat (46% badanych stanowiły kobiety, 54% mężczyźni). Uczestnicy badania uczęszczali do różnych typów szkół ponadgimnazjalnych we Wrocławiu. Do zebrania materiału badawczego zastosowano kwestionariusz ankiety, który uczniowie wypełniali anonimowo i dobrowolnie w klasach szkolnych. Preferencje strategii radzenia sobie ze stresem zbadano za pomocą polskiej wersji COPE Carvera, Scheiera i Weintrauba (w adaptacji Juczyńskiego oraz Ogińskiej-Bulik). Natomiast ryzyko uzależnienia od alkoholu zmierzono Skalą Używania Alkoholu (SUA) w opracowaniu Poprawy na podstawie Adolescent Alcohol Involvement Scale Mayera i Filsteada. Spośród 815 przebadanych uczniów Skalę Używania Alkoholu wypełniło w całości 807 respondentów, z których 167 było abstynentami, w związku z czym ostateczną analizę oparto na odpowiedziach 635 adolescentów (w tym 286 kobiet oraz 349 mężczyzn), którzy wypełnili kompletnie także COPE. Na podstawie uzyskanego materiału wyróżniono cztery skupienia dorastających kobiet: radzące sobie w stylu unikowym (75 osób), radzące sobie w stylu aktywno-racjonalnym (63 osoby), radzące sobie w stylu mało aktywnym (53 osoby), radzące sobie w stylu aktywnym – odwołującym się do religii (93 osoby). Badanych mężczyzn w trakcie analizy wyników podzielono na trzy skupienia: radzący sobie w stylu aktywno-racjonalnym (117 osób), radzący sobie w stylu mało aktywnym (92 osób), radzący sobie w stylu unikowym (140 osób). Stwierdzono, że wśród badanych kobiet osoby ze skupienia pierwszego były najmocniej zaangażowane w spożywanie alkoholu. Wykazano, że respondentki radzące sobie w stylu unikowym najsilniej różnicowało nasilenie nałogowej motywacji do picia. Zanotowano także w tej grupie wyższą częstotliwość picia, większą ilość jednorazowo spożywanego alkoholu oraz przypisywanie innym bardziej negatywnej oceny ich picia niż wśród osób ze skupienia drugiego i trzeciego. W przypadku dorastających mężczyzn również stwierdzono największe alkoholowe zaangażowanie wśród badanych radzących sobie w stylu unikowym. Od innych respondentów najmocniej odróżniało ich przede wszystkim nasilenie nałogowej motywacji picia (najwyższa ze wszystkich badanych mężczyzn), następnie wyższa częstotliwość spożywania alkoholu oraz wyższe nasilenie negatywnych konsekwencji picia i doświadczanych efektów psychofizjologicznych. |