Badanie przeprowadzono w celu odpowiedzi na następujące pytania: Z czym gimnazjaliści kojarzą narodowe wartości? Jakie przypisują im znaczenia? Co może mieć na to wpływ? O co warto byłoby postulować w obszarze celów i zadań edukacyjnych związanych z narodowym wymiarem kultury? Próbę badawczą stanowiło 200 uczniów gimnazjów z Lublina oraz Świdnika. Do zebrania materiału badawczego zastosowano sondaż diagnostyczny w formie map mentalnych opracowanych przez uczniów. W wyniku badania wyłoniono sześć modelowych strategii rozumienia przez badanych wartości narodowych: 1. tradycyjna – najliczniej reprezentowana (40%), stanowiąca najbardziej standardową identyfikację kraju i kultury, do najczęściej wymienianych przez uczniów reprezentacji polskości zaliczono: Mazurek Dąbrowskiego, Jana Pawła II, Jasną Górę, Katyń, Smoleńsk, biało-czerwoną flagę, orła białego; 2. popkulturowa – zaraz po tradycyjnej następna rozpoznana strategia rozumienia Polski (20%); wartości narodowe przypisywano znanym celebrytom, idolom młodzieżowym, potrawom, tytułom prasowym i telewizyjnym, wydarzeniom sportowym oraz innym elementom kultury popularnej; 3. liberalno-emancypacyjna – stanowiąca odrębny zbiór reprezentacji (20%), polegający na kwestionowaniu rzeczywistości oraz skupianiu się na negatywnych zjawiskach kraju (m.in. bezrobociu, przekrętach czy braku perspektyw); 4. neutralna – wyrażająca obojętność badanych (10%), co może być objawem ich poczucia samotności, braku zakorzenienia, niepewności, indolencji; 5. negacja – kolejną wyodrębnioną strategię cechowały przede wszystkich deprecjacja oraz wulgaryzacja wartości narodowych (7%); wśród odpowiedzi badanych znajdowały się takie stwierdzenia jak Mam to gdzieś; Przecież to obciach; To dla moherów; 6. synkretyczna – ostatni i najmniej reprezentowany model rozumienia polskości (3%), w którym przenikały się elementy tradycyjnego oraz popkulturowego postrzegania wartości narodowych.