Tytuł badania: |
Wykorzystanie Teorii Ograniczeń w procesie kształtowania kompetencji społecznych uczniów w młodszym wieku szkolnym |
Data: |
[2012] |
Badacz: |
Hewelia Hetmańczyk-Bajer |
Abstrakt: |
Badanie miało na celu ocenę efektywności stosowania narzędzi Teorii Ograniczeń w nauczaniu początkowym, ze szczególnym uwzględnieniem kompetencji społecznych uczniów. Do narzędzi tych zaliczały się Chmurka (wykorzystywana do rozwiązywania konfliktów), Gałąź (do przewidywania konsekwencji różnych zachowań) oraz Drzewo ambitnych celów (do planowania osiągnięcia określonego celu). Opracowano program oparty na praktycznym wykorzystaniu Teorii Ograniczeń oraz uwzględniający aktualną podstawę programową kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych. Zrealizowano go w grupie 36 uczniów klas trzecich (w tym 17 dziewcząt i 19 chłopców) jednej z zabrzańskich szkół podstawowych. Zajęcia odbywały się raz w tygodniu po 60-90 minut podczas jednego semestru. W ramach badania przeprowadzono również sondaż diagnostycznych wśród 120 nauczycielek klas I-III nauczania zintegrowanego w celu diagnozy kompetencji społecznych uczniów młodszych klas szkolnych oraz określenia świadomości ankietowanych w zakresie wpływu stosowanych metod na kształtowanie tych postaw. Zrealizowano również badania pilotażowe, w ramach których przeprowadzono pretest przy zastosowaniu sondażu diagnostycznego, skali ocen oraz techniki socjometrycznej (wśród narzędzi znalazł się Arkusz Zachowania się Ucznia B. Markowskiej oraz Kwestionariusz zachowania się dziecka w przedszkolu i szkole E.S. Schaefera i M. Aaronson w opracowaniu J. Rembowskiego). Na tym etapie skonstruowano wstępne scenariusze zajęć zrealizowanych w grupie trzecioklasistów podczas 10 spotkań. Na zakończenie badania przeprowadzono posttetst za pomocą opisanych narzędzi. Odnotowano bardzo istotne różnice w wynikach globalnych pretestu i posttestu przy najniższym poziomie istotności (0,001). Najważniejsze zmiany dotyczyły wykształcenia umiejętności współżycia i współdziałania z rówieśnikami, budowania empatii, kształtowania tolerancji oraz dostrzegania różnic i podobieństw między ludźmi. Doprowadzono również do wzmocnienia poczucia wartości i dostrzegania swoich mocnych stron u uczniów. Zdecydowanie zmniejszyła się liczba osób reagujących w sposób agresywny bądź bierny i wycofujący się w trudnych sytuacjach społecznych, jak niespodziewany konflikt lub wystąpienie na forum klasy. Odnotowano istotny spadek w zakresie nerwowości i nieśmiałości uczniów. Wykorzystanie narzędzi Teorii Ograniczeń wpłynęło również na zwiększenie poziomu stosowania reguł moralnych wśród uczniów. |
Author's Keywords: |
social competences, Theory of Constraints, social-emotional education |
Deskryptory TESE: |
metodyka, kompetencje społeczne, szkoła podstawowa, uczeń, rozwój dziecka, osobowość |
TESE descriptors: |
learning theory, social competences, primary school, pupil, child development, personality |
Publikacje: |
- Hetmańczyk-Bajer, H. (2012). Wykorzystanie Teorii Ograniczeń w procesie kształtowania kompetencji społecznych uczniów w młodszym wieku szkolnym. Chowanna, 2(39), 225-236.
|