Abstrakt: |
Badanie przeprowadzono w celu ewaluacji ogólnopolskiej edycji zajęć: Szkoła dla rodziców i wychowawców oraz Rodzeństwo bez rywalizacji. Dokonano analizy socjodemograficznej beneficjentów oraz osób, które realizowały projekt. Dodatkowo diagnozie poddano skuteczność warsztatów z perspektywy wszystkich uczestników badania (liderów, realizatorów, beneficjentów). Zgodnie z zastosowanym schematem eksperymentalnym przeprowadzono jeden pretest (2007) oraz dwa posttesty (2007, 2008). W badaniu posłużono się formatywną i konkluzywną ewaluacją procesu; ponadto wykorzystano triangulację metodologiczną oraz źródeł danych, a także ilościowe i jakościowe metody badawcze. Próbę badawczą stanowiło: 25 liderów, 139 realizatorów, 1468 uczestników warsztatów. W zależności od grupy badawczej zastosowano różne narzędzia (wywiad indywidualny w przypadku liderów, do realizatorów skierowano ankietę online, natomiast wszystkich uczestników warsztatów poproszono o wypełnienie testu postaw wychowawczych). Dodatkowo przeprowadzono badania telefoniczne, w których wzięły udział osoby wypełniające pierwszy posttest (próba miała charakter losowy, warstwowy oraz proporcjonalny i składała się z 571 respondentów; kryteriami warunkującymi udział były: miejsce zamieszkania, województwo, poziom wykształcenia oraz płeć). Większość we wszystkich grupach stanowiły kobiety; wiek najstarszego realizatora wynosił 59 lat, najmłodszego – 26; 98,6% respondentów w tej grupie legitymowało się wyższym wykształceniem (w tym 49,6% było psychologami, 46,8% – pedagogami). Wśród beneficjentów najstarszy miał 69 lat, najmłodszy – 20. Pod względem wykształcenia 69,1% miało wyższe, a 23,4% – średnie. Większość liderów potwierdziła skuteczność warsztatów w zakresie kształtowania postaw wychowawczych beneficjentów. Do najczęściej wymienianych efektów zaliczono m.in. podmiotowe traktowanie partnera interakcji oraz nabycie umiejętności skutecznych sposobów komunikacji, nazywania i wyrażania uczuć. W grupie realizatorów poprawę komunikacji i budowania relacji zauważyły ¾ osób; ponadto połowa z nich potwierdziła wzrost wiedzy i umiejętności w obszarze uczuć. 38,1% realizatorów do efektów zaliczyło także wzrost umiejętności rozwiązywania sytuacji trudnych, natomiast 35,5% – poprawę w zakresie wyznaczania i przestrzegania granic w relacjach z dzieckiem. Z kolei odpowiedzi uzyskane za pośrednictwem wywiadów telefonicznych potwierdziły największą skuteczność pod względem rozwoju umiejętności w kontaktach z dziećmi, w dalszej kolejności z mężem/partnerem/żoną/partnerką, następnie w kontaktach z innymi członkami rodziny i w kontaktach z ludźmi spoza rodziny (w tym: rozumienie postaw i zachowań dzieci – 98,5%, komunikację i porozumiewanie się z dziećmi – 98,3%, umiejętność rozwiązywania konfliktów – 95,4%). |