Abstrakt: |
Celem badania było określenie skali zjawiska wagarów, przyczyn takiego zachowania, sposobu spędzania czasu przez uczniów podczas wagarów, odczuć uczniów związanych z wagarami, zachowania uczniów w szkole po powrocie z wagarów oraz reakcji nauczycieli na wagary. Badaniem ankietowym objęto 299 uczniów, w tym 141 gimnazjalistów i 158 licealistów, oraz 60 nauczycieli z tego samego typu szkół i uczących w tych samych szkołach, do których uczęszczali uczniowie. Badanie przeprowadzono we Wrocławiu i kilku mniejszych miastach województwa dolnośląskiego. Wyniki badania pozwoliły stwierdzić, że 70% licealistów i 62% gimnazjalistów zadeklarowało okazjonalne wagarowanie. Częściej byli to chłopcy (71%) niż dziewczęta (63%). Najczęściej opuszczano pojedyncze godziny lekcyjne (62%), choć 29% uczniów przyznało, że zdarzało im się opuszczać całe dnie w szkole. 16% uczniów stwierdziło, że opuściło 10-20 godzin w poprzednim semestrze, 13% powyżej 20 godzin. Najczęściej opuszczano ostatnie i pierwsze lekcje danego dnia. Wśród przyczyn wagarów uczniowie wymieniali przede wszystkim chęć uniknięcia sprawdzianów, następnie zmęczenie i chęć odpoczywania, nudny charakter lekcji, brak sympatii dla nauczyciela, namowę kolegów, załatwianie różnych spraw, bunt przeciwko szkole, ciekawe imprezy, unikanie kolegów w szkole oraz najrzadziej – nieprzywiązywanie wagi do nauki. Ujawniła się na tym polu duża niespójność między opiniami uczniów i nauczycieli. Co prawda nauczyciele, podobnie jak uczniowie, stwierdzali najczęściej, że uczniowie wagarują z powodu chęci uniknięcia sprawdzianów, lecz na drugim miejscu znalazł się powód uczniowi nie zależy na nauce, przez uczniów wskazywany najrzadziej. Nauczyciele podkreślali również bunt przeciwko szkole i namowę kolegów, które u uczniów miały drugorzędne znaczenie. Wśród odczuć towarzyszących wagarom uczniowie wymieniali najczęściej obawę przed tym, że rodzice się dowiedzą, następnie poczucie winy, ulgę z powodu uniknięcia stresu, wskazywali odpowiedź jest mi głupio, że zawiodłem, lęk przed karą w szkole, na końcu zaś brak przejmowania się dyscypliną i konsekwencjami oraz najrzadziej – zadowolenie. Nauczyciele również wskazywali na obawę przed tym, że o wagarowaniu dowiedzą się rodzice, na kolejnym miejscu jednak umieścili nieprzejmowanie się dyscypliną i konsekwencjami, następnie lęk przed karą i ulgę z powodu uniknięcia stresu. Badani uczniowie spędzali najczęściej wagary na przygotowywaniu się do sprawdzianów z innych przedmiotów, następnie sami w domu (np. przy komputerze), z kolegami w domu, śpiąc, załatwiając różne sprawy, rzadko – w sklepach i galeriach handlowych, na podwórku, na terenie szkoły, najrzadziej – odwiedzając znajomych w innych szkołach, w pubie lub klubie, w kinie. Nauczyciele posądzali najczęściej uczniów o spędzanie wagarów wraz z kolegami w domu, w sklepach i galeriach handlowych lub w domu (np. przy komputerze). Uczniowie twierdzili, że w szkole podejmują najczęściej próby usprawiedliwiania się po wagarach, co dostrzegali również nauczyciele. Ci ostatni jednak niemal równie często uważali, że uczniowie się nie usprawiedliwiają w ogóle lub kłamią – szczególnie w tym ostatnim przypadku pojawiła się duża dysproporcja we wskazaniach uczniów i nauczycieli. Nauczyciele twierdzili również, że ich reakcja polegała najczęściej na rozmowie uświadamiającej złe zachowanie, uczniowie zaś uznali, że nauczyciele najczęściej obniżają w odpowiedzi ocenę z zachowania lub straszą konsekwencjami. |