Abstrakt: |
Celem badania była analiza problematyki dotyczącej zdolności wyobrażeniowych niewidomych dzieci w zakresie skaningu i rotacji kształtu obiektów percypowanych dotykowo. Weryfikacji poddano następujące hipotezy: u niewidomych dzieci wraz z wiekiem doskonali się zdolność różnicowania kształtu percypowanych dotykowo obiektów, co dotyczy zarówno porównywania kształtów obiektów znajdujących się w takiej samej pozycji, jaki i względem siebie obróconych; trafność różnicowania percepcyjnego kształtów obiektów przez niewidome dzieci jest większa w sytuacji, gdy dotykane obiekty ustawione są względem siebie w tej samej pozycji, niż gdy znajdują się one w różnych pozycjach. Badaniem objęto 14 wychowanków Ośrodka Szkolno-Wychowawczego dla Dzieci Niewidomych im. Róży Czackiej w Laskach (w tym siedmiu chłopców i siedem dziewczynek; średni wiek wynosił 11 lat i sześć miesięcy). Wśród badanych było 10 zupełnie niewidomych dzieci, dwoje mających poczucie światła i dwoje niewidomych funkcjonalnie (tzn. mających resztki wzroku, jednak z niego niekorzystających). Badanie przebiegało w dwóch etapach, pierwszy polegał na sprawdzeniu zdolności skaningu (z wykorzystaniem zadań porównywania kształtów znajdujących się w tej samej orientacji); w drugim etapie testowano umiejętność wykonywania rotacji umysłowej. Czas wykonania obu zadań wynosił około 10 minut. Uzyskane wyniki pozwoliły stwierdzić, że im starsze dziecko, tym lepiej różnicuje kształty dotykanych obiektów, jednak tylko w sytuacji, gdy kształty te były obrócone względem siebie o 90 stopni. Trafność porównywania kształtów obiektów ułożonych w tej samej pozycji okazała się nie mieć żadnego związku z wiekiem niewidomych dzieci. Ponadto potwierdzono prawidłowość drugiej hipotezy o większej trafności różnicowania percepcyjnego kształtów obiektów, które były ustawione względem siebie w tej samej pozycji, niż gdy znajdowały się w różnym położeniu. |