Abstrakt: |
Badanie przeprowadzono w ramach projektu Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie: BW 05/06-II Rozumienie istoty i sensu procesu kształcenia akademickiego oraz roli, jaką odgrywa w nim dialog z nauczycielem akademickim, przez studentów pedagogiki uczelni państwowych. Celem badania były ustalenie opinii studentów na temat studiowania i kształcenia pedagogicznego na publicznych uczelniach oraz próba konstrukcji typologii. Badanie właściwe poprzedziła faza przygotowawcza (2001-2005), podczas której wybrano i nawiązano trwałą relację z trzydziestoosobową grupą studentów Akademii Pedagogiki Specjalnej. W fazie właściwej badania (wrzesień 2006 – czerwiec 2007) przeprowadzono sondaż wśród 1550 studentów wydziałów pedagogicznych KUL, UKSW, UŁ, UW, AP w Siedlcach, APS w Warszawie i AŚ w Kielcach. Analizie poddano 1516 odpowiedzi, z czego 34,4% (N = 521) pochodziło od studentów pierwszego roku, 34,8% (N = 527) – drugiego roku, 30,9% (N = 468) – trzeciego roku. W ankiecie posłużono się przede wszystkim Testem Zdań Niedokończonych. Wyniki badania pozwoliły stwierdzić, że studenci postrzegali proces kształcenia w kategoriach merytokratycznej treści studiów. Ich wypowiedzi opierały się na kategoriach: efekt kształcenia, kształcenie zawodowe, umiejętności i doświadczenia praktyczne pracy pedagogicznej, nabywanie wiedzy pedagogicznej o wychowaniu i humanistycznej o człowieku. Wyróżniono cztery typy/konwencje definiowania procesu kształcenia pedagogicznego: 1) język powinności formalno-społecznych (proces kształcenia jako przygotowanie kadr pedagogicznych do właściwego realizowania misji zawodowej); 2) język indywidualnej odpowiedzialności pedagogicznej (proces kształcenia jako przygotowanie do pracy wychowawcy poprzez uczenie go, jak postępować, by właściwie wychowywać); 3) język kontynuatorów edukacji (proces kształcenia pedagogicznego jako przygotowanie do pracy i skutecznego działania wychowawczego na poziomie zarówno obiektywnym, jak i subiektywnym); 4) język poszukujących siebie i prawdy o sobie humanistów (proces kształcenia jako rozwijający osobowość studenta, otwierający go na kontakty z drugim człowiekiem, rozwijający kompetencje społeczne oraz umożliwiający samorozwój). |