Abstrakt: |
Celem badania było udzielenie odpowiedzi na następujące pytania: Jaki jest kierunek rozwoju (budowania i modyfikowania) skryptów związanych z regularnym zapełnianiem płaszczyzny w grupach dzieci 4-, 5-, 6- i 7-letnich? Jaka jest zależność pomiędzy sposobami zapełnienia kartki przez dziecko 6-letnie, a jego późniejszym funkcjonowaniem w klasie I? Sformułowano również hipotezę badawczą: Sześciolatki, które organizowały płaszczyznę, stosując regularności globalne, znacząco lepiej radzą sobie w edukacji szkolnej od tych, które organizując przestrzeń, takich regularności nie stosowały. Podstawową metodą diagnostyczną zastosowaną w badaniu było zadanie Kafelki polegające na stworzeniu wyklejanki z dostarczonych kafelków. Zadanie to skierowano do dzieci w wieku 4-7 lat (N = 1335) pracujących w grupie rówieśniczej. Badanie przeprowadzono w południowo-wschodniej Polsce (głównie w województwie podkarpackim). Każdą pracę dziecka przeanalizowano, a wyniki tych analiz zakodowano za pomocą specjalnego narzędzia. Wyróżniono 23 „fenomeny” występujące w pracach dzieci, które dotyczyły wykorzystania kartki jako reprezentanta płaszczyzny dwuwymiarowej (sześć kategorii), sposobu wykorzystania linii kafelków (pięć kategorii), budowania regularności zapowiadających relacje geometryczne (12 kategorii). Wyniki badania pozwoliły stwierdzić, że umiejętność dostrzegania i stosowania regularności występowała w znaczącym stopniu. Porównanie poszczególnych grup wiekowych ujawniło konsekwentny rozwój w kierunku stosowania coraz bardziej uporządkowanych (regularnych) form zapełniania płaszczyzny przy jednoczesnym wyzwalaniu myślenia twórczego. Postawa taka zaczynała dominować w grupie sześciolatków. Potwierdzono hipotezę o zależności między stosowaniem regularności geometrycznych a sposobem radzenia sobie z obowiązkami szkolnymi. Wyniki szkolne dzieci stosujących regularności okazały się znacząco lepsze ze wszystkich badanych przedmiotów oprócz wychowania fizycznego, ze szczególnym uwzględnieniem sztuki (poza tym również języka polskiego, matematyki i środowiska). |