Abstrakt: |
Celem badania było scharakteryzowanie rodzajów i źródeł wsparcia społecznego młodzieży oraz określenie związku między formami wsparcia a występowaniem stresu rodzinnego. Sformułowano hipotezę badawczą, zgodnie z którą im więcej postrzeganego przez młodzież wsparcia, tym rzadziej występuje stres rodzinny. W badaniu zastosowano zestaw samoopisowych skal dla młodzieży Ty i stres, w którego skład wchodziła Skala Wsparcia Społecznego wzorowana na skali K. Kmiecik-Baran (1995) oraz skale wchodzące w skład kwestionariusza Twoje doświadczenia ze stresem I. Jelonkiewicz, K. Kosińskiej-Dec i M. Zwolińskiego. Badaniem objęto 910 osób w wieku 15-16 lat (średnia wieku wyniosła 16,4 roku), które uczyły się w pierwszych i drugich klasach liceów ogólnokształcących (90%) i technikum (10%). 84% badanych mieszkało z obojgiem rodziców, 15% z jednym z rodziców lub kimś innym. Wyniki badania pozwoliły stwierdzić, że w całej grupie respondentów największe wsparcie pochodziło od matek, następnie od kolegów, najmniejsze zaś od ojców. Wśród chłopców postrzegane wsparcie ze strony matek było dużo wyższe od wsparcia pozostałych osób, wśród dziewcząt wsparcie ze strony kolegów postrzegane było jako niemal równie wysokie co wsparcie ze strony matek. Badani otrzymywali najwięcej wsparcia emocjonalnego, następnie instrumentalnego oraz podobną ilość wsparcia informacyjnego i wartościującego. Płeć nie różnicowała pod tym względem młodzieży. Wsparcie emocjonalne oferowały głównie matki i nieco rzadziej koledzy, najmniej zaś ojcowie. Podobnie było w przypadku wsparcia wartościującego. Wsparcie instrumentalne zapewniała najczęściej matka, następnie równie rzadko – koledzy i ojcowie. Analogicznie było w przypadku wsparcia informacyjnego. Potwierdzono hipotezę badawczą o związku między poczuciem wsparcia a częstością doświadczania stresu rodzinnego – im wyżej szacowano wsparcie społeczne, tym rzadziej doświadczano rzeczonego stresu. Prawidłowość ta była szczególnie wyraźna w przypadku wsparcia ze strony rodziców, przy czym w przypadku dziewczynek liczyło się również wsparcie rówieśników. W przypadku chłopców predykatorem występowania stresu rodzinnego było wsparcie emocjonalne i informacyjne, natomiast w przypadku dziewcząt – tylko emocjonalne. |