Abstrakt: |
Badanie przeprowadzono w celu odpowiedzi na pytanie: w jakim zakresie dzieci pochodzące z rodzin wiejskich są angażowane do prac w gospodarstwie domowym oraz dlaczego niektóre spośród nich w ogóle nie podejmują prac na rzecz swojej rodziny lub czynią to w niewielkim zakresie, natomiast inne są nadmiernie obciążone tymi pracami. Próbę badawczą stanowiło 1006 dzieci z województwa lubelskiego (wiek badanych mieścił się w przedziale od 12 do 14 lat). Respondentów poproszono o wypełnienie ankiety: Praca dzieci w gospodarstwie domowym i rolnym. Dodatkowo 255 osób prowadziło dzienniczki, do których wpisywały wszystkie prace oraz czynności wykonane w ciągu dnia (rejestracja prowadzona była po dwa tygodnie w każdej porze roku). Wśród dzieci objętych ankietą większość stanowiły dziewczęta (51,8%), wszyscy uczestnicy badania pochodzili z rodzin wiejskich, w zdecydowanej większości posiadających gospodarstwo rolne (87,8%); 12,2% rodziców badanych pracowało poza rolnictwem. W przypadku 47,5% rodzin własne gospodarstwo było jedynym zajęciem członków rodziny; 40,3% rodziców pracowało dodatkowo w zawodach pozarolniczych. Grupa dzieci prowadzących dzienniczki była zbliżona pod względem cech społeczno-demograficznych do ogólnej grupy badanych. W wyniku przeprowadzonego badania stwierdzono, że wykonywanie prac domowych było stałym elementem budżetu czasu dzieci wiejskich. Zgodnie z uzyskanym materiałem przeciętny czas przeznaczony na czynności domowe (w przypadku połowy dzieci) wynosił od 0,5 do 1,5 godziny dziennie; średnio dłużej niż 1,5 godziny każdego dnia pracowało co czwarte dziecko. Na podstawie obserwacji dzienniczkowych wykazano, że uczniowie statystycznie najdłużej wykonywali prace domowe w okresie letnim (1,14 godziny), natomiast najkrócej – jesienią (0,88 godziny). Zaobserwowano również, że obciążenie obowiązkami domowymi było bardzo podobne w grupie dzieci młodszych i starszych, jednak istotnie różne w grupie dziewcząt i chłopców. Najczęściej wykonywanymi pracami okazały się sprzątanie swojego pokoju lub miejsca do odrabiania lekcji (96,5%), robienie zakupów (95,3%), sprzątanie całego domu (81,8%) oraz zmywanie naczyń (73,6%). Co dwudziesty uczeń wykonywał także cięższe prace, m.in. przynoszenie wody, węgla, drewna, palenie w piecu itp. |