Abstrakt: |
Badanie przeprowadzono w celu odpowiedzi na następujące pytania: czy rozumienie pojęć przez dzieci niewidome różni się od rozumienia pojęć przez dzieci widzące? jaki wpływ ma brak wzroku na naukę języka obcego? jakie implikacje ma rozumienie pojęć przez dzieci niewidome na nauczanie języka i jakie techniki mogą być korzystne? Próbę badawczą stanowili uczniowie niewidomi i widzący w wieku od 7 do 12 lat ze szkół podstawowych i szkół dla dzieci z dysfunkcjami wzroku. Łącznie badaniem objęto 34 dzieci widzących i 25 dzieci całkowicie niewidomych. Do zebrania materiału badawczego zastosowano autorski kwestionariusz, składający się z trzech zadań, których polecenia opierały się na podaniu skojarzeń do pojęć, konstruowaniu definicji pojęć oraz wskazaniu podobieństw i różnic między pojęciami. Na podstawie przeprowadzonego badania stwierdzono, że uczeń niewidomy nie wykazywał znaczących deficytów w zakresie używania i rozumienia pojęć. Wykazano, że prymarną w przebiegu zdobywania wiedzy była kompetencja językowa. W odpowiedziach dzieci niewidomych zaobserwowano stosowanie analogii w procesie inferowania. W wyniku zestawień pojęć między sobą w ich wypowiedziach przeważały takie definicje jak: gwiazda porównana do lampy, mgła do zasłony, kurz do piasku. Wykazano również, że w porównaniu z dziećmi widzącymi, które tworzyły porównania zgodnie z poznaniem wzrokowym, dzieci niewidome bazowały na innych zmysłach, tj. słuchu, dotyku czy smaku. Przeprowadzone badanie pozwoliło stwierdzić, że nauka języka obcego dla dzieci niewidomych spełniała dodatkową funkcję kompensacyjno-stymulującą (język stawał się źródłem dodatkowych informacji). Po roku nauki języka angielskiego zaobserwowano wzrost rozumienia pojęć oraz rozwój języka, zarówno ojczystego, jak i obcego. |