Tytuł badania: |
Werbalne i pozawerbalne zdolności twórcze uczniów niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu lekkim |
Instytucja: |
|
Data: |
[2011] |
Badacz: |
Agnieszka Matonóg, Katarzyna Parys, Małgorzata Wojda |
Abstrakt: |
Celem badania było określenie werbalnych i pozawerbalnych zdolności twórczych uczniów niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu lekkim. Sformułowano następujące pytania badawcze: czy forma wypowiedzi (werbalna, rysunkowa, ruchowa) różnicuje poziom zdolności twórczych ujawnianych przez uczniów niepełnosprawnych intelektualnie; jaka współzależność występuje pomiędzy zdolnościami twórczymi wyrażanymi przy pomocy aktywności werbalnej, rysunkowej i ruchowej; czy wiek badanych jest czynnikiem różnicującym charakter ewentualnych zależności występujących pomiędzy zdolnościami twórczymi wyrażanymi w zadaniach werbalnych i pozawerbalnych. W badaniu uczestniczyło 25 uczniów upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim, w tym 10 w wieku od 7 do 10 lat (klasy I–III szkoły podstawowej) oraz 15 w wieku do 13 do 15 lat (uczniowie gimnazjum). W badaniu posłużono się Testem werbalnych zdolności twórczych oraz Rysunkowym Testem Twórczego Myślenia (Urbana i Jellena) i Testem Myślenia Twórczego w działaniu i ruchu (jeden z testów baterii Torance’a). Na podstawie wyników badania stwierdzono, że uczniowie szkoły podstawowej uzyskali 60% wartości wyników gimnazjalistów pod względem ujawnianych zdolności twórczych poprzez aktywność werbalną. Z powodu otwartego charakteru zastosowanych zadań, braku norm porównawczych i niewielkiej liczby respondentów nie można powyższych rezultatów traktować jako ostatecznych. Badanie przeprowadzone za pomocą testu Urbana i Jellena wykazało, że żaden z respondentów nie ujawnił niekonwencjonalnej manipulacji ani abstrakcyjności. To oznacza, że uczniowie nie wprowadzili żadnych surrealistycznych obrazów, do testu podeszli w sposób standardowy. Pod względem aktywności rysunkowej wyniki obu grup wiekowych uczniów z niepełnosprawnością intelektualną wyraźnie odbiegały od średnich uzyskiwanych przez ich rówieśników w normie intelektualnej. Pod względem aktywności ruchowej lepiej wypadli młodsi uczniowie. Wynikało to z pewnej powściągliwości gimnazjalistów, którzy najprawdopodobniej wstydzili się odegrać przydzielone im role, przez co wykazali się znacznie mniejszymi zdolnościami twórczymi. Zależność pomiędzy wynikami wszystkich trzech testów zaobserwowano jedynie wśród gimnazjalistów – stwierdzono, że dużym zdolnościom w zakresie aktywności ruchowej towarzyszą również kompetencje werbalne, natomiast niskim zdolnościom ruchowym – małe twórcze kompetencje werbalne. |
Autorskie słowa kluczowe: |
diagnoza twórczości, werbalne i pozawerbalne zdolności twórcze, niepełnosprawność intelektualna, ekspresja werbalna, ekspresja plastyczna, ekspresja ruchowa |
Author's Keywords: |
creativity diagnosis, verbal and non-verbal creativity skills, intellectual disability, verbal expression, artistic expression, motor expression |
Deskryptory TESE: |
kompetencje, upośledzenie, niepełnosprawność intelektualna, komunikacja niewerbalna, komunikacja werbalna |
TESE descriptors: |
competence, disability, intellectual disability, non-verbal communication, verbal communication |
Publikacje: |
- Parys, K. (2012). Werbalne i pozawerbalne zdolności twórcze uczniów niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu lekkim. Rocznik Komisji Nauk Pedagogicznych, 65, 137-149.
|