Abstrakt: |
Badanie przeprowadzono w celu diagnozy kompetencji komunikacyjnej niesłyszących uczniów gimnazjum. Próbę badawczą stanowiło 60 osób (w tym 30 słyszących oraz 30 niesłyszących, których ubytek słuchu przekraczał 70 dB) z krakowskich szkół. Do zebrania danych zastosowano zmodyfikowaną wersję techniki opowiadania o obrazkach; zadaniem respondentów było przedstawienie własnymi słowami, co dzieje się na prezentowanych materiałach (były to prace przygotowane przez krakowskiego artystę; na pierwszej widniały dwie postacie siedzące przy ognisku, na drugiej – bójka dwóch chłopców w sali lekcyjnej, na trzeciej – dziewczynka pomagająca staruszce pozbierać zakupy). Badanie zarejestrowano za pomocą kamery wideo. Kompetencję komunikacyjną określano na podstawie trzech wskaźników: złożoności wypowiedzi, zrozumiałości komunikatu oraz preferowanego sposobu porozumiewania się. W badaniu korzystano ponadto z konsultacji trzech sędziów kompetentnych (osób z wykształceniem surdopedagogicznym, które biegle posługiwały się językiem migowym). W wyniku przeprowadzonego badania stwierdzono, że osoby z grupy słyszącej tworzyły wypowiedzi bardziej złożone niż osoby z grupy niesłyszącej. Analiza zebranego materiału pozwoliła wykazać, że większa złożoność polegała przede wszystkim na częstszym charakteryzowaniu obiektów i zdarzeń. Ponadto u uczniów słyszących zaobserwowano spontaniczną tendencję wykorzystywania do opisu pozapercepcyjnie dostępnych informacji. Natomiast w grupie osób niesłyszących zwrócono uwagę na liczne powtórzenia i niewielki zasób użytych znaków (nie tylko werbalnych, lecz także niewerbalnych). Na podstawie zrealizowanego badania sformułowano wniosek, że większa złożoność i zrozumiałość wypowiedzi u osób preferujących komunikację werbalną mogły wiązać się z określonymi poznawczymi charakterystykami (np. mniejszego przywiązania do myślenia konkretnego). |