Abstrakt: |
Badanie dotyczyło postaw, zachowań, planów i aspiracji oraz zagrożeń wynikających ze zmian cywilizacyjnych dostrzeganych przez młodzież gimnazjalną z Kościerzyny. Posłużono się kwestionariuszem ankiety o wysokim stopniu standaryzacji. Kontekstem teoretycznym badania był postulat M. Szyszkowskiej dotyczący konieczności odrodzenia znaczenia filozofii w polskim życiu społecznym. Autor badania pragnął odnieść tzw. filozofię codzienności (koncepcja stworzona w latach 80.) do pola badawczego pedagogiki społecznej na przykładzie młodzieży gimnazjalnej. Wyniki badania pozwoliły stwierdzić, że młodzież z Kościerzyny miała świadomość i wiedzę na temat szeroko rozumianych przeobrażeń życia społecznego. Ustalono, że gimnazjaliści wykazywali silną orientację na dom i rodzinę jako postawę społeczną i osobistą. Drugą zauważalną tendencją były poczucie zagrożenia oraz towarzyszące temu objawy i lęki – obawa przed możliwością uzależnienia się od alkoholu, poczucie wyobcowania i alienacji, poczucie braku zrozumienia czy braku perspektyw. Odczuwało je ponad 80% badanych. Trzecią prawidłowością było odczuwanie przez badanych presji posiadania jasno określonych planów życiowych odnoszących się do różnych sfer życia prywatnego, zawodowego i społecznego. Plany w odniesieniu do zdobywania wykształcenia i zawodu posiadało prawie 75% badanych, w tym 95% gimnazjalistów z klas trzecich, nieznacznie częściej były to również dziewczęta. Stwierdzono zależność między wyznawanymi wartościami a płcią badanych. Silna korelacja dodatnia wystąpiła w przypadku chłopców i wartości materialnych, pracy, kariery zawodowej i sportu. W przypadku dziewcząt korelacja taka dotyczyła pomocy innym ludziom, życia religijnego i kultury. Wyznawane wartości zależne były również od wieku badanych – starsi uczniowie większą wagę przywiązywali do kariery zawodowej, młodsi zaś do życia religijnego. 66,5% gimnazjalistów posiadało jakiś wzorzec do naśladowania, przy czym znów było to zależne od ich wieku i płci. Częściej wzorzec naśladowania posiadali uczniowie klas I-II oraz dziewczęta. Wśród ogółu badanych najczęściej wskazywano rodziców (67%), następnie mamę (20,5%), rodzeństwo (12%) oraz nauczyciela/wychowawcę (10,5%). Uczniowie odczuwali zbyt mało niezależności, autonomii i możliwości realizacji własnych pomysłów w rzeczywistości szkolnej. |