Abstrakt: |
Przedmiot badawczy stanowiły umiejętności językowe w zakresie konstruowania tekstów o cechach opowiadania przez uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim. Analizie poddano kompetencje językowe uczniów klasy czwartej i szóstej z Ośrodka Szkolno-Wychowawczego nr 2 w Krakowie. Łącznie udział w badaniu wzięło 10 dzieci posiadających oświadczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności intelektualnej. Do próby zakwalifikowano (z pomocą nauczyciela języka polskiego) najlepszych reprezentantów klas w osiągnięciach humanistycznych. Badanych poproszono o zrelacjonowanie historyjki obrazkowej, przedstawionej na ośmiu ilustracjach (opartej na fabule bajki Trzy świnki). Następnie analizowano otrzymany materiał pod względem struktury składniowej i treściowej wypowiedzi, wykorzystując listę wskaźników zaproponowanych przez M. Chmurę, M. Kielar, H. Mystkowską, M. Przetacznik, B.L.J. Kaczmarka oraz G. Krasowicz. W wyniku przeprowadzonego badania stwierdzono wyraźne trudności poszczególnych uczniów w nadawaniu wypowiedziom odpowiedniej formy znaczeniowej oraz gramatycznej, a także w przekazywaniu własnych myśli. Ponadto wykazano obniżoną zdolność badanych do rozumienia faktów, zapamiętywania prezentowanych treści oraz odtwarzania gotowego materiału słownikowego. Odnotowane niedostatki w zakresie umiejętności narracyjnej wiązały się przede wszystkim z ograniczonym zasobem słownictwa, częstym konstruowaniem zdań niedokończonych, myleniem wątków, wydarzeń, pojęć, imion, brakiem dostrzegania i wyrażania związków przyczynowo-skutkowych, nieznajomością zasad gramatyki tekstu narracyjnego. Jednocześnie zwrócono uwagę, że w zakresie kompetencji narracyjnej wraz z wiekiem i zasobem doświadczeń zauważalne są pewne postępy – głównie w warstwie składniowej oraz leksykalnej. |