Badanie przeprowadzono w celu diagnozy poziomu rozwoju kompetencji poznawczych oraz gotowości do podjęcia nauki przez pięciolatków. Sformułowano następujące pytania: Jakie umiejętności poznawcze posiada dziecko pięcioletnie poddane edukacji przedszkolnej? W jakim zakresie posiadane kompetencje zależą od rodzaju przedszkola, lokalizacji placówki i sposobu pracy nauczyciela? Próbę badawczą stanowiło 1470 dzieci w wieku pięciu lat, uczęszczających do przedszkoli w całym kraju (w tym 750 chłopców i 720 dziewczynek). Wśród badanych umiejętności znalazły się takie jak: umiejętność spostrzegania detali na obrazku (ich nazywania i odczytywania), umiejętność rozwiązywania problemów, umiejętność dowodzenia i uzasadniania na podstawie historyjki obrazkowej, umiejętność rozwiązywania problemów praktycznych, a także umiejętność wnioskowania, uogólniania i abstrahowania. Kompetencje poznawcze dzieci warunkują w znacznym stopniu powodzenie w odgrywaniu roli ucznia w szkole. W zależności od lokalizacji placówki, wielkości miejscowości, rodzaju przedszkola i stażu pracy nauczyciela odnotowano różny charakter doświadczeń w zakresie aktywności poznawczej dzieci. Na podstawie zebranego materiału okazało się, że najkorzystniejsze warunki rozwojowe miały pięciolatki uczęszczające do przedszkoli pracujących w systemie 25 i 45 godzin tygodniowo, prowadzonych przez organizacje pozarządowe, samorządy lokalne i formacje wyznaniowe, gdzie nauczyciele posiadali wyższe stopnie awansu zawodowego. Wykazano ponadto, że na aktywność badawczą dzieci wpływała wielkość grupy (w grupach mniej licznych obserwowano większą aktywność dzieci).