Abstrakt: |
Badanie przeprowadzono w celu analizy jakości funkcjonowania pedagogów, którzy brali udział w szkoleniach o charakterze doskonalenia zawodowego w związku z wprowadzeniem reformy systemu edukacji. Próbę badawczą stanowiło 508 nauczycieli szkół podstawowych regionu południowo-wschodniego. Ostatecznie do analizy zakwalifikowano wyniki 413 osób, wśród których 84,5% stanowiły kobiety (mężczyźni – 15,5%), wiek badanych mieścił się w zakresie od 24 do 60 lat, a wymiar stażu pracy od roku do 40 lat. Badani najczęściej pracowali w szkołach zlokalizowanych w małym mieście. Do zebrania materiału badawczego zastosowano Listę Przymiotników R.B. Cattella, Skalę Wartości M. Rokeacha, kwestionariusz Stres w Zawodzie Nauczyciela, kwestionariusz Ocena Zajęć oraz inwentarze: Moje Atuty i Ograniczenia oraz Moje Potrzeby Rozwojowe. W wyniku przeprowadzonego badania dokonano charakterystyki psychologicznej nauczycieli o różnym poziomie satysfakcji zawodowej, stresu zawodowego, rozwoju profesjonalnego, zbieżności celów rozwojowych oraz struktury obrazu siebie. Wykazano m.in., że pedagodzy o niskim poziomie globalnej satysfakcji zawodowej odczuwają największe zadowolenie z poprawnych relacji z uczniami, natomiast największy dyskomfort powoduje u nich niska skuteczność działalności dydaktycznej. Okazało się również, że w grupie nauczycieli, których charakteryzował niski poziom stresu, najwyższe nasilenie osiągnęły stresory związane z trudnymi warunkami pracy oraz brakiem właściwej gratyfikacji za wykonywaną pracę. Na podstawie zgromadzonego materiału stwierdzono także brak bezpośredniej zależności między poziomem rozwoju profesjonalnego a zapotrzebowaniem na doskonalenie zawodowe. Wykazano natomiast, że potrzeba doskonalenia może wynikać z: a) niezadowolenia z aktualnego poziomu sprawności osobowościowej i profesjonalnej (charakterystycznego dla nauczycieli o wysokiej samoocenie, sprawnych zadaniowo i wierzących we własne siły); b) samozadowolenia z dotychczasowych osiągnięć; c) doznawanych trudności emocjonalnych lub d) z poczucia globalnej dysfunkcjonalności. |