Abstrakt: |
Przedmiotem badania były autobiografie zawodowe wybranych nauczycieli, a zwłaszcza ich indywidualne teorie z perspektywy zawodowych życiorysów. W badaniu wzięło udział 11 osób uznawanych za nauczycieli-innowatorów; wszyscy byli zarejestrowani w Centrum Kształcenia Ustawicznego. W badanej próbie znalazło się dziewięć kobiet i dwóch mężczyzn. Do zebrania materiału posłużono się wieloma technikami badawczymi, w tym wywiadem, ankietą, fragmentami dzienników i pamiętników, obserwacją zajęć; najważniejszą techniką był wywiad autobiograficzny. Rekonstrukcja życiorysu zawodowego miała służyć zrozumieniu odtwarzania własnych biografii przez badanych nauczycieli, a także charakterystyce, jak badani interpretują różne zdarzenia oraz wpływ ludzi w procesie podejmowania zawodowych i życiowych decyzji. Zebrany materiał poddano dwukrotnej analizie: wertykalnej (dla odtworzenia biografii nauczyciela) oraz horyzontalnej (dla porównania biografii między sobą). W publikacji przedstawiono analizę wybranej biografii zawodowej nauczycielki K.Ż. (klasy początkowe, jedna ze szkół w południowo-wschodniej Polsce). Badana nauczycielka wprowadzała innowację polegającą na integralnym nauczaniu z rozszerzonymi treściami z języka polskiego. Według własnych obserwacji innowacje przyniosły następujące rezultaty: uczniowie zwiększyli aktywność podczas lekcji, wykazywali się twórczą postawą, osiągali lepsze wyniki w nauce i większą odporność na porażkę, łatwiej radzili sobie ze stresem. Badacz wskazał dwa etapy w biografii zawodowej nauczycielki: pierwszy bujny, pełen zmian i doświadczeń, a drugi – dojrzalszy, względnie stabilny. Na innowacyjność w nauczaniu badanej wpłynęły niewątpliwie liczne spotkania z ludźmi nauki i sztuki, które nauczycielka wspominała z dużą serdecznością. Jej postawa była także kształtowana przez chęć ciągłego dokształcania zawodowego. Nauczycielka odznaczała się także cechami charakteru właściwymi dla twórczego nauczyciela – była zdecydowana, konsekwentna, odważna, kierowała się nonkonformistyczną postawą i była świadoma własnych wad. |