Abstrakt: |
Przedmiotem badania był związek między osiągnięciami ucznia a charakterem uwag nauczyciela (negatywne/pozytywne). W analizie posłużono się pisemnymi wypowiedziami na temat uczniów z klas trzecich gimnazjum (krytycznymi albo pochlebnymi). Sformułowano dwie wyjściowe hipotezy badawcze: 1) Przewaga negatywnych spostrzeżeń wychowawczych w stosunku do pozytywnych nie jest uzależniona od niskiego poziomu osiągnięć dydaktycznych uczniów; 2) Przewaga negatywnych spostrzeżeń wychowawczych w stosunku do pozytywnych jest uzależniona od niskiego poziomu osiągnięć dydaktycznych uczniów. Słabe wyniki uczniów mieściły się w przedziale 1 – 2,9 (średnia ocen), przeciętne – 3 – 3,9; dobre i wysokie – średnia ocen powyżej 4. Na podstawie analizy statystycznej wykazano, że istnieje korelacja pomiędzy średnią ocen ucznia a uwagami nauczyciela na temat ucznia. Największe problemy wychowawcze sprawiali nauczycielom uczniowie uzyskujące najniższe rezultaty w nauce. Nauczyciele skarżyli się na takie zachowania jak: nikotynizm, kłamstwa, matactwa, wulgaryzmy, bójki, kradzieże itp. Brak pozytywnych wzmocnień, formułowanych przez nauczyciela na piśmie, powoduje, że uczeń jest społecznie izolowany, traci poczucie własnej wartości, a także stosuje szereg strategii zachowawczych, np. identyfikację (z osobą silną w środowisku), fantazjowanie, projekcję (obwinianie innych), wyparcie (myśli o porażce) itp. Badacz podkreśla rolę pozytywnych wzmocnień w szkolnym procesie wychowawczym. Wskazuje także na konieczność partnerstwa między nauczycielem a uczniem w ujęciu integracji, jawnej komunikacji, asertywności oraz łagodzenia klimatu wspólnej pracy. W sytuacjach szczególnie trudnych w pracy z uczniem warto odwoływać się do takich metod łagodzenia sporów jak mediacje albo negocjacje. |