Abstrakt: |
Badanie przeprowadzono w celu odpowiedzi na następujące pytania: Jakie kompetencje społeczne ujawniają dzieci pięcioletnie w wybranych sytuacjach? Jak są rozwijane w toku edukacji przedszkolnej? Pytania szczegółowe dotyczyły m.in. umiejętności ujawnianych przez dzieci w kontakcie z nieznajomym, czynników różnicujących posiadane umiejętności czy przebiegu współpracy w sytuacji zadaniowej. Do zebrania materiału badawczego zorganizowano zajęcia edukacyjne według jednego scenariusza pt. Woda. Próbę badawczą stanowiło 1411 dzieci z całego kraju, w tym z miast powyżej 100 tys. mieszkańców udział w badaniu wzięło 620 dzieci, z miast do 100 tys. – 608, ze wsi – 183. W interakcji z osobą nieznajomą 72% badanych wykazało średnią reakcję pozytywną, 14,8% – bardzo pozytywną, natomiast 13,3% – negatywną. Stwierdzono również, że podczas wspólnej pracy dzieci najlepiej współdziałały ze sobą w uzgadnianiu pomysłu (40,6%), akceptowaniu pomysłu (33,4%) oraz przy układaniu przeprawy (56,6%). Wśród czynności najchętniej wykonywanych przez dzieci w trakcie pracy znalazły się rozmowy ze sobą (56,3%), wspólne malowanie (51,5%) oraz wymienianie się informacjami (43,5%). Najistotniejszym czynnikiem różnicującym wyniki badań była płeć dziecka. Dziewczynki częściej w porównaniu z chłopcami przestrzegały norm kulturalnego zachowania, co tłumaczono uwarunkowaniami kulturowymi. Ponadto wykazano, że miejsce zamieszkania dzieci słabo różnicowało wyniki badania. Natomiast za istotną zmienną uznano czas pobytu dziecka w przedszkolu w ciągu dnia. Stwierdzono, że dla przestrzegania norm kulturalnych lepszy był pobyt krótszy, z kolei dla współdziałania – dłuższy niż pięć godzin dziennie. |