Celem badania było zgromadzenie i usystematyzowanie wiedzy nauczycieli o uczniach oraz jej weryfikacja na tle samowiedzy uczniów i wiedzy uzyskanej za pośrednictwem testów. W badaniu wykorzystano metodę sondażu, psychometrii, socjometrii oraz analizę statystyczną. Wśród metod sondażowych znalazły się technika ankiety (dwa kwestionariusze własnej konstrukcji skierowane do nauczycieli i uczniów), Test Absolwenta (zbudowany w oparciu o program zatwierdzony do realizacji w klasach trzecich szkoły podstawowej) oraz karta zdrowia uczniów. Wśród metod psychometrycznych znalazł się Test Matryc J.C. Ravena, Test Matryc Kolorowych (TMK) i Test Temperamentu J. Strelaua. Stosunki między uczniami oceniono za pomocą Plebiscytu życzliwości i niechęci T. Korczaka i E. Arnekkera w opracowaniu naukowym M. Pilkiewicza. Stosunek ucznia do klasy określono z kolei za pomocą kryteriów opracowanych przez D. Ekiert-Grabowską. Badaniem objęto 71 szkół podstawowych z byłego województwa szczecińskiego, w tym 33 szkoły miejskie i 38 wiejskich. Łącznie przebadano 160 nauczycieli (wychowawców klas trzecich szkoły podstawowej) oraz 3017 uczniów. W szkołach miejskich pracowało 106 badanych nauczycieli oraz uczyło się 2326 uczniów, w szkołach wiejskich zaś – 53 nauczycieli i 691 uczniów. Wyniki badania pozwoliły stwierdzić, że dane otrzymane od nauczycieli i uczniów były w większości przypadków oddalone od prawidłowych struktur statystycznych. Poziom wiedzy nauczycieli okazał się wyższy od samowiedzy uczniów, ponadto nauczyciele posiadali lepszą orientację w sferze dydaktycznej, a częściowo też społecznej i psychologicznej, mniejszą natomiast w sferze zdrowotno-fizycznej. Wiedza testowa okazała się na niższym poziomie od wiedzy nauczycieli i samowiedzy uczniów. Jakościowa analiza odpowiedzi badanych ujawniła, że między wiedzą uzyskaną w badaniach testowych a wiedzą nauczycieli i samowiedzą uczniów wystąpiła mała zgodność. Poziom adekwatności wiedzy nauczycieli i uczniów do wiedzy testowej był zbliżony – w obu przypadkach uzyskano wysokie wskaźniki dla wiedzy nieadekwatnej zawyżonej i zaniżonej. Tak u nauczycieli, jak i uczniów, dominowała tendencja do wyższego oceniania swojej wiedzy. Wśród czynników różnicujących wyniki uzyskane od nauczycieli i uczniów znalazły się odpowiednio: wykształcenie nauczycieli i osiągnięcia szkolne uczniów. Czynniki te najbardziej wpływały na sferę dydaktyczną i psychiczną. Środowisko lokalne szkoły i płeć uczniów okazały się wywierać niewielki wpływ na uzyskane wyniki.