Abstrakt: |
Celem badania było poznanie i opisanie zachowań agresywnych wśród młodych dziewcząt. Przyjęto w tym celu szeroką definicję agresji, która nie redukuje złożoności tego zjawiska do agresji fizycznej, jako agresywne określono te działania fizyczne lub werbalne, których celem jest wywołanie cierpienia, szkody lub smutku. Postawiono hipotezę, zgodnie z którą agresja wśród młodych dziewcząt ma najczęściej charakter ukryty, werbalny i przyjmuje formę sankcji społecznych. Założenie to oparto na twierdzeniu, że kultura przejawiająca się m.in. w sposobie socjalizacji dziewcząt odbiera im możliwość otwartego rozwiązywania konfliktów i wyrażania negatywnych emocji poprzez premiowanie i celebrowanie wizerunku dziewcząt i kobiet jako płci „z natury” niewykazującej skłonności do wrogich zachowań ani do współzawodnictwa oraz poprzez silny nacisk na prezentowanie przez dziewczęta postawy „bycia miłą”. Rezultatem takiego stanu rzeczy ma być ukrywanie i maskowanie agresji oraz stosowanie działań nieuciekających się do przemocy fizycznej. Wyniki badania pozwoliły stwierdzić, że agresja fizyczna występowała wśród dziewcząt jako apogeum konfliktu, przy czym najczęściej badane unikały agresji fizycznej i nie traktowały jej jako skutecznego sposobu rozwiązywania konfliktów. Głównym powodem angażowania się dziewcząt w tę formę agresji była chęć obrony swojego dobrego imienia, czy też reputacji w odniesieniu do zwyczajów seksualnych (oskarżenia o bycie „zdzirą”, „szmatą”, „puszczanie się” itp.). Poddano również analizie inteligencję społeczną dziewcząt, kształtującą się w kontekście socjalizacji do utrzymywania ścisłych relacji z innymi. W połączeniu z socjalizacją do unikania agresji inteligencja ta przejawiała się w sytuacji konfliktu w pośrednich formach agresji – wykluczania z grupy, okazywania braku akceptacji grupy, wstrzymywania się od bezpośredniego kontaktu, publicznego wyśmiewania, obmawiania czy pomawiania. Dziewczęta interpretowały konflikt najczęściej właśnie jako stratę / utratę czegoś w zakresie relacji społecznych, przy czym utrzymanie bliskich związków z innymi traktowano jako priorytet. Relacje te przyjmowały formę trwałych, egalitarnych i ekskluzywnych klik, liczących najczęściej 2-3 osoby. Innym analizowanym zjawiskiem była umiejętność badanych do przepraszania pomimo uznania, że wina nie leży po ich stronie, co prowadziło do porozumienia obu stron, lecz nie zażegnywało całkowicie konfliktu. |