Abstrakt: |
Badanie przeprowadzono w celu analizy zjawiska szantażu emocjonalnego w relacjach rówieśniczych. Weryfikacji poddano następujące hipotezy: szantaż emocjonalny jest często stosowaną techniką manipulacyjną wśród młodzieży ostatnich klas szkoły podstawowej; istnieje istotna różnica co do form szantażu emocjonalnego między dziewczętami i chłopcami; istnieje związek między byciem sprawcą szantażu i rolą ofiary. Udział w badaniu wzięło 187 uczniów klas piątych i szóstych szkół podstawowych w Lublinie, Chełmie oraz Krasnymstawie (48% badanych stanowiły dziewczęta, 52% – chłopcy). Do zebrania materiału badawczego wykorzystano autorski kwestionariusz Moi rówieśnicy i ja, składający się z 37 pytań. Największą grupę wśród badanych stanowili uczniowie, którzy deklarowali doświadczenia bycia ofiarą w koleżeńskich relacjach i nieodwzajemniający tych doświadczeń wobec innych (33%). 28% uczniów było poddanych manipulacji, tyle samo deklarowało manipulację innymi. Kolejną grupę stanowili badani, którzy nie byli ani sprawcą, ani ofiarą szantażu (21,5%). Natomiast odsetek sprawców, którzy nie byli jednocześnie ofiarami, wyniósł 17,5%. Ponadto wykazano, że 50% ankietowanych odpowiedziało pozytywnie na połowę pytań dotyczących zachowań uległych w relacjach z rówieśnikami (tzn. płacz w ukryciu, tłumaczenie się, odwoływanie planów pod wpływem nacisku, ustępowanie). Wyniki testu w istotnym stopniu wskazały korelację postawy uległej z rolą ofiary. Nie stwierdzono natomiast istotnych statystycznie różnic między chłopcami i dziewczętami oraz między grupami respondentów z różnych miejscowości. |