Badanie przeprowadzono w celu diagnozy efektywności nauczania w szkołach gimnazjalnych, zlokalizowanych w mieście X (nazwę miasta pominięto ze względu na charakter badania). W projekcie wykorzystano analizę edukacyjnej wartości dodanej w wariancie względnym w związku z występowaniem jednorodnego środowiska kulturowego oraz podobnej infrastruktury na danym terenie. Obliczenie wskaźnika miało wykazać, ile w poszczególnej szkole/klasie, w porównaniu z innymi szkołami/klasami w X, udało się wykształcić potencjału edukacyjnego uczniów, mierzonego na sprawdzianie po szkole podstawowej. W związku z odnotowanym rekordowym odsetkiem uczniów ze zdiagnozowaną dysleksją w X wskaźnik wartości dodanej dla części humanistycznej liczono w sposób znoszący wpływ zróżnicowania niedyslektyków i dyslektyków na wynik oceny efektywności nauczania. Analizę oparto na rezultatach osiągniętych na egzaminie gimnazjalnym w X, odnosząc je do sprawdzianu sprzed trzech lat, tzn. z 2002 roku (z uwagi na brak połączonych, pełnych danych krajowych dla egzaminu z 2005 roku oraz sprawdzianu z 2002 zastosowano uproszczoną metodę porównywania wyników w tzw. jednostkach standardowych). Najwyższy wynik zanotowano w Gimnazjum nr 2, natomiast najniższy – w Gimnazjum nr 1 (różnica między obiema placówkami wynosiła 5,5 pkt; Gimnazjum nr 3 zajęło miejsce pośrednie, chociaż zbliżało się bardziej do Gimnazjum nr 1). Pod względem efektywności nauczania w odniesieniu do uczniów o różnym potencjale edukacyjnym wykazano, że w Gimnazjum nr 1 jest ona dość wyrównana (jedyny istotny efekt odnotowano w zakresie nauczania przedmiotów humanistycznych – liczba uczniów o średnim potencjale przewyższała w zakresie wartości dodanej dwie grupy skrajne). Wyniki uzyskane w Gimnazjum nr 2 wykazały, że pod kątem kształcenia matematyczno-przyrodniczego im niższy potencjał, tym niższa wartość dodana, z kolei w zakresie przedmiotów humanistycznych zaobserwowano gorsze wyniki efektywności u uczniów o wysokim potencjale. W Gimnazjum nr 3 stwierdzono, że mniejsza wartość dodana dotyczy uczniów o średnim potencjale.