Abstrakt: |
Tom Zarządzanie oświatą opracowano w ramach projektu Doskonalenie strategii zarządzania oświatą na poziomie regionalnym i lokalnym. Sformułowano następujące pytania badawcze: Czy liderzy samorządowi są menedżerami publicznymi, którzy zamiast się wyłącznie koncentrować na wypełnianiu formalnych procedur, powinni osiągać cele i ponosić odpowiedzialność? Czy istnieje model zarządzania oświatą? Jeśli tak, to jaka jest jego aktualna struktura? Czy istnieje zależność pomiędzy przyjętym modelem zarządzania oświatą a efektywnościowymi wskaźnikami oświatowymi? Jaki jest rozkład poszczególnych modeli zarządzania oświatą ze względu na typ samorządu? Badanie przeprowadzono w 320 losowo wybranych gminach; wykorzystano metodę CAPI (Computer Assisted Personal Interviewing). Zidentyfikowano sześć modeli zarządzania w oświacie: menedżerski (6% jednostek samorządowo-terytorialnych), przedsiębiorczy (14% JST), konkurencyjny (15%), demokratyczny (13%), scentralizowany (27%), nieingerujący (26%). W modelu menedżerskim w 57,89% gmin całą obsługę administracyjno-księgową przekazano do szkół; tyle samo samorządów wdrożyło system zarządzania jakością. W modelu tym 94,74% samorządów oparło plany finansowe szkół na arkuszach organizacyjnych szkół albo na formule bonu oświatowego (określona kwota przeznaczona na ucznia). W modelu przedsiębiorczym samorządy nie przeznaczały własnych środków na finansowanie zajęć pozalekcyjnych; środki na ten cel czerpano z funduszy unijnych (68,89%) albo prowadzono zajęcia pozalekcyjne w ramach tzw. godzin karcianych. Z kolei w modelu konkurencyjnym 63,83% samorządów posiadało dokumenty z opisem strategicznych celów w obszarze oświaty. W przypadku samorządów korzystających z tej strategii aż 95,74% wdrożyło system zarządzania jakością oświaty. W 48,94% samorządów plany finansowe opracowywano na podstawie planów z poprzedniego roku, z uwzględnieniem przewidywanej zmiany budżetu oświaty. W modelu demokratycznym samorządy nie posiadały żadnych dokumentów strategicznych w obszarze oświaty. 75% samorządów z tej grupy wdrożyło system zarządzania jakością oświaty, a w 50% gmin przekazano do szkół obsługę administracyjno-księgową. 95% samorządów finansowało oświatę ze środków własnych. |