Badanie przeprowadzono w celu diagnozy opinii dyrektorów szkół, nauczycieli oraz autorów podręczników i podstawy programowej o jej roli w środowisku edukacyjnym. Próbę badawczą stanowiły wyłącznie szkoły publiczne dla młodzieży (podstawowe, gimnazjalne, średnie i zasadnicze zawodowe na podbudowie programowej gimnazjalnej). Spośród pełnej listy adresowej szkół (otrzymanej z centrum obliczeniowego MENiS) wylosowano w sposób warstwowy i proporcjonalny (do wielkości szkoły) 100 szkół (oraz dwie rezerwowe); ostatecznie zakwalifikowano do finalnej analizy wyniki z 23 szkół podstawowych, 17 gimnazjów, 21 liceów ogólnokształcących, 12 liceów profilowanych, 13 techników i 14 zasadniczych szkół zawodowych. W badaniu wzięło udział także dziewięciu autorów podręczników szkolnych i programów nauczania oraz 24 pracowników okręgowych komisji egzaminacyjnych. Do zebrania materiału badawczego zastosowano ankietę, wywiad półstandardowy oraz pisemne recenzje podstawy programowej, o które poproszono 16 nauczycieli akademickich (ekspertów oświatowych). Najczęściej wskazywanym aktem prawa, mającym (zdaniem badanych) największy wpływ na jakość wykształcenia młodzieży, była Podstawa programowa kształcenia ogólnego (68); następnie Ustawa o systemie oświaty (63) oraz Rozporządzenie w sprawie ramowych planów nauczania (42). W dalszej kolejności znalazły się Rozporządzenie w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (31), Ustawa Karta Nauczyciela (25), Rozporządzenie w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia nauczycieli (15), Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej (siedem wskazań), Rozporządzenie w sprawie kryteriów i trybu dokonywania oceny pracy nauczyciela (cztery wskazania), Rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny w szkołach i placówkach (dwa wskazania) oraz Rozporządzenie w sprawie sposobu prowadzenia dokumentacji przebiegu nauczania (jedno wskazanie). W badaniu zapytano także o źródła, z którymi konsultowali się dyrektorzy przy dopuszczaniu szkolnego zestawu programów nauczania. Z aktów prawnych korzystała jedynie niewielka część dyrektorów. Ponadto ankieta zawierała także m.in. pytanie o dostępność tekstu podstawy – okazało się, że poza jednym liceum ogólnokształcącym był on najczęściej dostępny w szkolnej bibliotece i w gabinecie dyrektora (w 18 placówkach otrzymał go każdy nauczyciel). Wśród badanych pedagogów (2021) wiedzę o istnieniu podstawy programowej zadeklarowało 1913 osób (90%), chociaż 202 z nich przyznało, że jej nie zna (455 osób w ogóle o niej słyszało lub nigdy jej nie czytało). Ponad połowa ankietowanych nauczycieli (52%) zapoznała się jedynie z działem dotyczącym swojego przedmiotu dla etapu, na którym uczy, 19% – z działem swojego przedmiotu oraz etapu i dla pozostałych etapów, 9% – z wszystkimi działami, 7% – z działem swojego przedmiotu i etapu oraz pozostałych etapów oraz z działem przedmiotów pokrewnych dla swojego etapu. Analiza materiału badawczego pozwoliła dodatkowo stwierdzić, że wśród zadań, przy których wykonywaniu nauczyciele sięgali do podstawy programowej, najczęściej wskazywano: planowanie lekcji (59%), wybór programu (56%), układanie programu nauczania swojego przedmiotu lub ścieżki edukacyjnej (49%), wybór podręcznika (47%) oraz układanie testów osiągnięć (36%); brak odpowiedzi dotyczył 7% respondentów. Uzyskane odpowiedzi potwierdziły, że podstawa jest dokumentem właściwie zredagowanym, o drobnych i nieznaczących wadach (według opinii przeważającej większości dyrektorów i nauczycieli). Wśród zarzutów znalazły się ogólnikowość podstawy; zwrócono uwagę na konieczność zredukowania, zaktualizowania oraz zintegrowania jej treści.