Abstrakt: |
Celem badania, przeprowadzonego przez D. Żyrę w ramach pracy magisterskiej Obraz wypalenia zawodowego wychowawców domów dziecka (na podstawie badań na terenie województwa świętokrzyskiego i podkarpackiego), była analiza zjawiska wyczerpania zawodowego u wychowawców z domów dziecka. Próbę badawczą stanowiło 78 osób (w tym 59 kobiet i 19 mężczyzn), które pracowały w placówkach opiekuńczych; 25 respondentów było w wieku poniżej 30. roku życia, 28 mieściło się w przedziale wiekowym 30-40 lat, 21 miało od 40 do 50 lat, a cztery osoby – powyżej 50 lat. Staż pracy najliczniejszej grupy badanych (48 osób) wynosił mniej niż 10 lat; 30 wychowawców pracowało poniżej pięciu lat, 18 osób wykonywało zawód od pięciu do 10 lat, 26 – od 10 do 20 lat, a cztery osoby – ponad 20 lat. Do zebrania materiału badawczego zastosowano Kwestionariusz Wypalenia Zawodowego opracowany (Maslach Burnount Inventory, MBI). W analizie uwzględniono takie zmienne jak: wiek, płeć, staż pracy, stan cywilny, miejsce zamieszkania, ocena atmosfery w pracy, poczucie sukcesu oraz posiadanie wsparcia. Wśród badanych nie było wychowawców charakteryzujących się brakiem wypalenia ani całkowicie wypalonych. Wśród respondentów 21 osób zaliczono do grupy ryzyka, natomiast 11 zakwalifikowano jako zmęczonych/wyczerpanych pracą. Badani zagrożeni wypaleniem charakteryzowali się częściowym wyczerpaniem wynikającym z wyobcowania i zobojętnienia na problemy wychowanków. Wiek tych osób mieścił się w przedziale między 40. a 50. rokiem życia, a staż pracy wynosił mniej niż 15 lat. Stwierdzono ponadto, że ankietowani z grupy ryzyka zaczynali doznawać kryzysu kompetencyjnego, który objawiał się trudnościami w określeniu własnych osiągnięć i skłonnościami do obniżania ich oceny. Badanych zdefiniowanych jako zmęczonych/wyczerpanych pracą cechowało częściowe i całkowite wyczerpanie. Ich staż pracy nie przekraczał 10 lat, a wiek mieścił się w przedziale do 30. roku życia. Zgodnie z otrzymanym materiałem wykazano również, że ich zachowanie wyróżniało przedmiotowe traktowanie podopiecznych oraz apersonalne kontakty z nimi. Ankietowani z tej grupy odczuwali także wyraźny kryzys kompetencyjny, który wiązał się z tendencją do zaniżania oceny własnych działań. |