Badanie zostało przeprowadzone w porozumieniu między OKE w Gdańsku oraz Kujawsko-Pomorskim Kuratorem Oświaty i miało na celu określenie uwarunkowań wyników sprawdzianu szóstoklasistów na terenie 10 gmin z dwóch powiatów. Uczniowie z poszczególnych powiatów uzyskiwali różne wyniki sprawdzianu, mimo że wiele zmiennych było zbliżonych – większość uczniów dojeżdżała do szkół, większość ojców i matek miała wykształcenie zasadnicze zawodowe, odsetek rodzin o trudnej sytuacji materialnej i rodzin funkcjonujących nieprawidłowo był zbliżony. Wykorzystano metodę ankiety, którą objęto 1205 szóstoklasistów, 61 wychowawców klas i 43 dyrektorów szkół podstawowych. Wyniki badania zaprezentowano 28 marca 2007 roku w Bydgoszczy na konferencji Ocena i projektowanie systemu podnoszenia jakości kształcenia w województwie kujawsko-pomorskim. Prace wspierał prof. B. Niemierko jako recenzent projektu, narzędzi badawczych i raportu. Na wyniki sprawdzianu w poszczególnych gminach wpływały przede wszystkim cechy indywidualne uczniów oraz środowisko pochodzenia, w tym szczególnie motywacja do uczenia się oraz środowisko rodzinne. Wśród czynników związanych z działaniami edukacyjnymi można było wymienić wewnątrzszkolny system oceniania i systemy dydaktyczne nauczycieli przedmiotów wchodzących w zakres sprawdzianu. Dzieci z powiatu, w którym uzyskano lepsze wyniki sprawdzianu, wykazywały wyższy poziom zaangażowania emocjonalnego podczas rozwiązywania zadań. 13,1% ogółu uczniów nie miało dobrego samopoczucia podczas sprawdzianu i częściej były to dzieci, które jednocześnie nie lubiły chodzić do szkoły. W gminie wyróżnionej ze względu na dobre wyniki sprawdzianu stwierdzono bardziej przyjazny klimat społeczny szkół, większą liczbę osób wspierających nauczycieli i wychowawców w procesie kształcenia, większą liczbę uczniów uczestniczących w konkursach na etapach wyższych niż szkolny oraz większą częstotliwość kontaktów rodziców z wychowawcami klas. Atmosfera pracy szkoły i akceptacja szkoły przez uczniów (przyjemność chodzenia do szkoły, poczucie bezpieczeństwa w szkole) miały słaby, ale prosty związek z osiągnięciami uczniów. Wyniki sprawdzianu były warunkowane również przez atrakcyjność lekcji dla uczniów, rozumienie przez nich omawianych zagadnień oraz łatwość radzenia sobie z pracami domowymi. Na wyniki sprawdzianu dodatnio wpływał wysoki poziom dydaktyczny lekcji (formy zwiększające zaciekawienie lekcją, dostosowanie języka i doboru treści do możliwości poznawczych dzieci, trafne ustalanie wymagań i rzetelne ocenianie uczniów, rozwijanie umiejętności związanych z wymaganiami egzaminacyjnymi – szczególnie czytania ze zrozumieniem).