Celem badania był opis osiągnięć szkolnych uczniów klas IV-VI szkół podstawowych w zakresie opanowania umiejętności czytania. Uwzględniono dwa wymiary umiejętności czytania: dekodowanie i rozumienie. W badaniu wykorzystano metodę Prolexia Jana Obera i in. (1998). Narzędzie to składa się z dwóch części, z których pierwsza pozwala na pomiar umiejętności dekodowania za pomocą zestawu słów łańcuchowych, druga – na pomiar umiejętności rozumienia za pomocą zestawu zdań łańcuchowych. Badaniem objęto 463 uczniów (248 dziewczynek i 215 chłopców), z czego 30% stanowili uczniowie klas czwartych, 34% – klas piątych, 36% – klas szóstych. Większość badanych mieszkała w miastach średniej wielkości (46%), w dalszej kolejności w Warszawie (27%) i na wsi (27%). W analizie danych statystycznych wykorzystano metodę analizy skupień na przypadkach według procedury k-średnich. Umiejętność dekodowania tekstu była wśród badanych uczniów lepiej rozwinięta niż umiejętność czytania ze zrozumieniem. Prawidłowość ta była szczególnie widoczna wśród uczniów klas szóstych (tzw. efekt siadania). Oznaczało to, że nauczyciele bardziej korzystali z wiedzy nabytej przez uczniów wcześniej (w klasach I-III i IV-V), niż ją rozwijali. Efekt siadania dotyczył szczególnie uczniów gorzej czytających. Nie tylko nie otrzymywali oni odpowiedniego wsparcia, lecz także nie wyznaczano im odpowiednio mobilizujących zadań. Wyniki badania ujawniły również, że najbardziej zróżnicowaną grupę stanowili uczniowie klas piątych. Można to było interpretować jako efekt korzystania z pracy nauczycieli klas I-III, którzy koncentrowali się na umiejętności czytania (stąd większa homogeniczność klas IV), oraz zwiększonych wysiłków, związanych z przygotowaniem uczniów do testu kompetencji pod koniec szkoły podstawowej (stąd większa homogeniczność klas szóstej). Stwierdzono także zależność między umiejętnościami dekodowania i rozumienia uczniów a ich miejscem zamieszkania – uczniowie szkół wiejskich na każdym poziomie wiekowym osiągali gorsze wyniki od uczniów szkół miejskich.