Abstrakt: |
Celem badania pilotażowego było zweryfikowanie trafności Skali Ryzyka Dysleksji (SRD) w wersji składającej się z 22 twierdzeń. Badanie przeprowadzono w dwóch etapach – w lutym 1993 roku przebadano 120 dzieci sześcioletnich, uczęszczających do „zerówki” w Gdańsku; w maju 1994 roku powtórzono pomiar wśród tych samych dzieci, rozpoczynających teraz naukę w klasie pierwszej. W badaniu wykorzystano SRD oraz zestaw metod do oceny funkcji percepcyjno-motorycznych, które stosowało się w poradniach psychologiczno-pedagogicznych do diagnozowania dzieci z problemami w pisaniu i czytaniu. Zastosowanie prostego narzędzia, jakim jest SRD, pozwoliło trafnie wskazać dzieci zagrożone dysleksją z taką samą skutecznością jak stwierdza się ryzyko dysleksji za pomocą licznych, rozbudowanych narzędzi, których wykorzystanie wymaga więcej czasu. Analiza korelacji między wynikami SRD i poszczególnych testów wykazała umiarkowany związek w przypadku testu H. Spionek i A.W. Edfeldta do pomiaru percepcji wzrokowo-przestrzennej i koordynacji wzrokowo-ruchowej, prób A. Muszyńskiej i J. Żarczyńskiej do pomiaru sprawności fonologicznej, próby Nieznany język M. Bogdanowicz, testu K” H. Spionek i prób J. Piageta. Ogólny wynik SRD na poziomie umiarkowanym korelował z oceną poziomu czytania w klasie pierwszej, na wysokim poziomie – ze wskaźnikiem dotyczącym zakresu deficytów rozwojowych dzieci w wieku przedszkolnym. Badanie podłużne stanowiło kontynuację badań nad predyktywnością Skali Ryzyka Dysleksji (SRD) i zrealizowano je w ramach badań nad wczesnym uwarunkowaniem umiejętności czytania i pisania, prowadzonych przez M. Bogdanowicz z Uniwersytetu Gdańskiego i G. Krasowicz z UMCS-u (grant KBN 118/H01/95/08). Celem badania było określenie stopnia, w jakim za pomocą SRD można przewidzieć postępy w nauce czytania i pisania wśród dzieci w wieku przedszkolnym. Postawiono hipotezę, zgodnie z którą wskaźnik ogólny oraz wskaźniki oceny poszczególnych aspektów funkcjonowania poznawczego i ruchowego korelują z wynikami oceny czytania i pisania w klasach 0-II. W badaniu zastosowano SRD i zestaw narzędzi do oceny czytania w klasach 0-II oraz pisania w klasach I-II. Badanie przeprowadzono w czterech etapach. Wyniki, które zaprezentowano na wielu konferencjach zagranicznych (Grecja 1997, Czechy 1999, Włochy 2002) oraz krajowych (Gdańsk 1996, Wrocław 1997, Puławy 1998, Gdańsk 2001), potwierdziły przydatność SRD jako narzędzia umożliwiającego przewidywanie postępów uczniów w zakresie nauki czytania i pisania. W przypadku czytania można było przewidzieć, które dzieci będą odnosić sukcesy w nauce w klasach I-II. W przypadku pisania SRD pozwalała na różnicowanie uczniów dobrych i słabych. Potwierdzono również możliwość przewidywania postępów uczniów zarówno za pomocą wyniku ogólnego SRD, jak i wyników szczegółowych, po roku nauki i po dwóch latach. |