Abstrakt: |
Badanie przeprowadzono w celu weryfikacji tematów lekcji z języka polskiego pod względem spełnianych przez nie funkcji. Analizie poddano 492 tematy (w tym 196 z klasy czwartej, 162 z klasy piątej i 134 z klasy szóstej), które zostały sformułowane przez 42 nauczycieli pracujących w szkołach podstawowych w województwie śląskim. W wyniku przeprowadzonego badania stwierdzono, że funkcja informacyjna była realizowana na trzy sposoby: zakres treści wyrażony w sposób bezpośredni; zakres treści wyrażony w sposób pośredni (najczęściej przy użyciu przykładu) oraz zakres treści wyrażony w sposób bezpośredni i zobrazowany za pomocą przykładu, cytatu itp. 77% analizowanego materiału obrazowało pierwszy sposób, a 9% – drugi (zwrócono jednak uwagę, że w większości były to tematy sformułowane błędnie z powodu braku szczegółowych informacji, np. Jak napisać góra Śnieżka, morze Bałtyk, wie koleżka?). Okazało się również, że wśród analizowanych tematów najczęściej występowały te w postaci równoważników zdań i zawiadomień np. Odmienne części mowy; Pisownia wyrazów wielką literą (48%); zdania oznajmujące stanowiły 34% tematów, zdania pytające – 15%, a tematy, w których orzeczenie miało formę pierwszej osoby liczby pojedynczej, np. Uczę się pisać sprawozdanie – 8%. Funkcję badawczą spełniało 29 tematów, funkcję estetyczną – około 31% (najczęściej realizowaną przez użycie rymu lub innego stylu wypowiedzi), funkcję wychowawczą – 14 tematów, a funkcję motywacyjną – 44% (w tym głównie grupa tematów rymowanych, te z interesującymi przykładami oraz tematy badawcze). |