Abstrakt: |
Badanie zrealizowano w ramach grantu promotorskiego MNiSW nr N N106 139236. Jego celem było określenie różnic w elektrofizjologicznej aktywności mózgu między dziećmi ze zdiagnozowanym zespołem nadpobudliwości psychoruchowej (podtyp mieszany) a dziećmi rozwijającymi się normalnie, dopasowanymi pod względem wieku i płci. Jako narzędzie służące do pomiaru tych różnic zastosowano słuchową wersję zadania oddball. Zadanie to umożliwia poznanie umiejętności koncentracji na bodźcu określanym jako target (występujący rzadziej, okolo 20% wszystkich ekspozycji) przy jednoczesnym omijaniu bodźca typu standard (występujący częściej, około 80% wszystkich ekspozycji). Zadaniem osoby badanej jest ciche liczenie przypadków występowania bodźca typu target. W przypadku wersji słuchowej zadania bodźcami tymi są sygnały dźwiękowe o różnej częstotliwości. Jednocześnie za pomocą metod elektrofizjologicznych (EEG) dokonuje się pomiaru krótkotrwałych zmian w aktywności elektrycznej kory mózgowej, czyli tzw. potencjałów zdarzeniowych (Event Related Potentials, ERP), zachodzących w wyniku wystąpienia określonego bodźca. Sformułowano hipotezy badawcze, zgodnie z którymi amplituda komponentów potencjałów zdarzeniowych zaobserwowanych u dzieci będzie różnicowała osoby z grupy kryterialnej i kontrolnej, a wyniki dzieci z ADHD w zadaniu oddball będą niższe od wyników uzyskanych przez dzieci z grupy kontrolnej. Badaniem objęto 20 dzieci z mieszanym podtypem ADHD (16 chłopców i cztery dziewczęta) oraz 20 dzieci z grupy kontrolnej. Dzieci z grupy kontrolnej zostały wyselekcjonowane z grona uczniów klas I-VI podkrakowskich szkół podstawowych. Średnia wieku badanych wyniosła dziewięć lat i dwa miesiące (SD = rok i dziewięć miesięcy). Diagnoza ADHD przeprowadzona została zgodnie z obowiązującymi standardami, w ścisłej współpracy z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną w Skawinie oraz w oparciu o kryteria diagnostyczne zawarte w DSM-IV. Wszystkie dzieci były praworęczne, miały wzrok normalny lub skorygowany do normalnego, a ich iloraz inteligencji mierzony za pomocą Skali Inteligencji Wechslera dla Dzieci WISC-R mieścił się w normie. U dzieci z ADHD parametry kolejnych komponentów potencjału zdarzeniowego różniły się od tych obserwowanych u dzieci z grupy kontrolnej. Sugerowało to związek między zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytami koncentracji uwagi a złożonym zaburzeniem obejmującym późne i wczesne etapy przetwarzania bodźców. Amplitudy niektórych komponentów mogły odzwierciedlać: 1) zaburzenia procesu orientacji na bodziec w postaci koncentracji uwagi na każdym występującym bodźcu, niezależnie od jego znaczenia; 2) deficyt rozróżniania bodźców i monitorowania konfliktu; 3) deficyt funkcji wykonawczych wyższego rzędu (alokacja uwagi, ewaluacja bodźców). Różnice międzygrupowe nie ujawniły się w wynikach behawioralnych. Metoda oddball okazała się zatem skuteczna w różnicowaniu dzieci z mieszanym podtypem ADHD od dzieci rozwijających się zgodnie z normą. |
Publikacje: |
- Senderecka, M., Gerc, K., Grabowska, A., Chmylak, R. i Szewczyk, J. (2011). Elektrofizjologiczne korelaty zaburzeń uwagowych u dzieci z ADHD: analiza potencjałów zdarzeniowych w słuchowej wersji zadania oddball. Czasopismo Psychologiczne, 1, 57-73.
|