W badaniu posłużono się metodą sondażu diagnostycznego. Objęto nim 443 uczniów, 36 nauczycieli (wychowawcy badanych klas, pedagogowie, dyrektorzy). Przeprowadzono ponadto 59 wywiadów z uczniami, przeanalizowano dokumentację pedagogiczną 18 klas i wyników egzaminów zewnętrznych szkół. W próbie 443 uczniów było 107 kobiet (głównie uczennice liceów ogólnokształcących) i 336 mężczyzn (głównie uczniowie zasadniczych szkół zawodowych). Ankieta wykorzystana w badaniu zawierała pytania dotyczące: danych ucznia i jego rodziców (wykształcenie, praca, zawód), uwarunkowań środowiskowych, pracy, wybranego zawodu, szans na zatrudnienie, wyboru szkoły ponadgimnazjalnej, dalszej drogi edukacyjnej, programów i treści nauczania, zajęć pozalekcyjnych oraz osiągnięć szkolnych. 88,25% uczniów uważało, że wykształcenie daje możliwość zdobycia pracy, w opinii ponad 80% wpływa na wysokość zarobków, a zdaniem 72,50% daje prestiż społeczny. Ponad połowa respondentów twierdziła, że wykształcenie wpływa na umiejętność radzenia sobie w życiu. Ponad 80% uczniów uważało, że wykształcenie wiąże się z osobistą satysfakcją i możliwością osiągnięcia awansu zawodowego. Wyniki badania ujawniły wzrost aspiracji zawodowo-edukacyjnych młodzieży uczącej się we wszystkich typach badanych szkół. Najniższy poziom aspiracji charakteryzował uczniów zasadniczych szkół zawodowych. Najwyższe aspiracje mieli uczniowie z metropolii, a najniższe – uczniowie z małych miast. Uczniowie z mniejszych miejscowości – ze względu na mniej zróżnicowaną ofertę szkół – odczuwali słabszą zgodność wyboru szkoły z ich aspiracjami edukacyjnymi (zwłaszcza w przypadku uczniów szkół zawodowych). Okazało się ponadto, że w opiniach uczniów doradztwo zawodowe nie spełnia swojej funkcji, podobnie nisko oceniano wsparcie poradni psychologiczno-pedagogicznych. Niski poziom aspiracji zawodowych uczniów (zwłaszcza szkół zawodowych) korelował z niskimi ocenami szkolnymi i słabymi wynikami egzaminów zewnętrznych. Blisko co trzeci uczeń planował – po zakończeniu edukacji – pracę za granicą.