Abstrakt: |
Celem badania było zebranie opinii nauczycieli klas I-III szkół podstawowych na temat reformy wprowadzającej nowy system pracy oraz poznanie poziomu wiedzy nauczycieli na temat kształcenia zintegrowanego. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego, w wyniku którego zgromadzono 244 wypowiedzi nauczycieli. Oprócz tego przeprowadzono obserwację tygodniowych zajęć zintegrowanych, odbywających się w 30 klasach początkowych, w celu zweryfikowania deklarowanego sposobu prowadzenia lekcji poprzez porównanie ich z praktyką edukacyjną. Łącznie obserwowano 542 jednostki 45-minutowe. Wyniki badania pozwoliły stwierdzić wśród nauczycieli klas I-III tendencję do wprowadzania w pracy zmian tak małych, jak to tylko możliwe, czy też pozorowania zmian. Było to szczególnie widoczne przy porównaniu zakładanego czasu realizacji zajęć z poszczególnych dziedzin przed reformą i deklarowanego czasu realizacji zajęć po reformie. Nie tylko okazały się one bardzo zbieżne, ale też wbrew idei nauczania integracyjnego, widoczne było również zjawisko marginalizowania niektórych kierunków edukacji, w szczególności z korzyścią dla treści polonistycznych (46,3% z 24 372 minut zajęć), następnie matematycznych (odpowiednio 22,8%). Hospitacje lekcji ujawniły ponadto dużą rozbieżność między deklarowanymi a faktycznie stosowanymi przez nauczycieli metodami kształcenia. Zdecydowanie dominującą formą nauczania była asymilacja wiedzy (63,1%), następnie metody praktyczne (20,5%), samodzielne dochodzenie do wiedzy (13,7%) i na końcu metody eksponujące (2,7%). Według deklaracji badanych proporcje te były o wiele bardziej wyrównane (odpowiednio 24%, 28%, 32%, 16%). Respondenci najczęściej interpretowali pojęcie „integracji” jako korelację, scalanie, łączenie treści z różnych przedmiotów (51,2%) lub jako wspólną naukę i zabawę dzieci niepełnosprawnych i pełnosprawnych (43,7%). |