Abstrakt: |
Przegląd badań poświęcono znaczeniu szkoły w kontekście życiowych niepowodzeń jednostek. Autorka, powołując się na badania I. Obuchowskiej, wykazuje patologizujący wpływ środowiska szkolnego na ucznia m.in. w takich aspektach jak negatywne kontakty z nauczycielami czy lęk przed szkołą (w tym lęk przed niepowodzeniami oraz ekspozycją społeczną). Ponadto przytoczono wyniki badań M. Dąbrowskiej-Bąk, zgodnie z którymi 40% uczniów szkół licealnych i zawodowych nie było przychylnie nastawionych wobec intencji procesu wychowania z nauczycielem (w badaniu ujawniono przekonanie ankietowanej młodzieży o bezsilności personelu szkolnego wobec przemocy). Analizie poddano także zjawisko fobii szkolnej (nerwicy szkolnej), której towarzyszy wiele mechanizmów obronnych, objawiających się m.in. w postaci wagarowania. Autorka przytacza wyniki badania Ministerstwa Edukacji Narodowej ujawniające najwyższy wskaźnik absencji w szkołach zawodowych (około 31%), następnie w liceach profilowanych (około 20%) i technikach (około 17%), liceach ogólnokształcących (około 16%). Powyższe wyniki skonfrontowano z badaniami prowadzonymi przez Krakowską Akademię Pedagogiczną, zgodnie z którymi 35% wagarujących uczniów szkół podstawowych, 25% uczniów szkół gimnazjalnych, 33% licealistów oraz 26% uczniów techników i szkół zawodowych przedstawiało usprawiedliwienia. Zwrócono uwagę na zjawisko „wagarów naukowych”, powołując się na badania B. Owczarskiej (12% osób twierdziło, że ich nieobecność spowodowana jest nauką). Dodatkowo w przeglądzie wymieniono badania R. Porzaka ukazujące istotny związek między negatywnym obrazem szkoły (w tym jako miejsca zagrażającego) a spadkiem liczby pozytywnych, społecznie akceptowanych zachowań uczniów. |