Abstrakt: |
Sformułowano następujący problem badawczy: Jaka jest opinia uczniów, nauczycieli oraz rodziców odnośnie kreatywności wyzwalanej w procesie edukacji? Założono wstępnie m.in., że opinia uczniów będzie świadczyć o przeciętnym poziomie ich aktywności twórczej (tzn., że większość uczniów w zadowalającym stopniu przejawia zachowania związane z określonymi typami operacji umysłowych), a także, że nauczyciele będą wskazywać na występowanie sporadycznych zachowań kreatywnych u uczniów. W badaniu posłużono się sondażem diagnostycznym; zastosowano kwestionariusz oraz sprawdzian 10 zadań dydaktycznych (w opracowaniu zgodnym z wymaganiami programowymi dla każdej grupy uczniów). Do każdej sytuacji zawartej w kwestionariuszu dołączono pięciostopniową skalę z wartościami: nigdy, rzadko, czasami, zwykle, zawsze. Natomiast zadania dydaktyczne, zawarte w sprawdzianie, oceniano według pięciu kryteriów: brak odpowiedzi, nie rozumie polecenia; brak kilku członów odpowiedzi; brak jednego członu odpowiedzi; odpowiedź prawidłowa; odpowiedź rozwinięta, w pełni twórcza. W badaniu wzięły udział łącznie 922 osoby, w tym 461 sześciolatków, uczniów klas czwartych i szóstych z przedszkoli i szkół w Zawidzu, Szymanach, Osielsku, Inowrocławiu, Laskowicach, Gdańsku, Bełżycach, Brzozie, Łochowie, Bydgoszczy i Mycielewie, a także 461 rodziców i nauczycieli. Na podstawie wyników badania stwierdzono, że oceny nauczycieli dotyczące potencjału twórczego uczniów były zaniżone w porównaniu z wynikami otrzymanymi przez dzieci na sprawdzianie. Nauczyciele najczęściej wystawiali oceny w przedziale 3-4, a uczniowie zazwyczaj uzyskiwali stopnie z zakresu 2-5. Badane dzieci były w rzeczywistości kreatywne, oryginalne, nowatorskie podczas rozwiązywania zadań, wykazali się dużą wyobraźnią i ekspresją, samodzielnością i umiejętnością współdziałania. Mimo to nauczyciele z jakichś powodów nie dostrzegali takiego potencjału u swoich podopiecznych. |