Abstrakt: |
Celem badania było określenie osobowościowych uwarunkowań ustosunkowywania się ludzi do przejawów twórczości. Dodatkowym celem badania było poszerzenie wiedzy na temat struktury i mechanizmu funkcjonowania wymiaru osobowości, jakim jest konformizm-nonkonformizm. W badaniu zastosowano Kwestionariusz Twórczego Zachowania (KAHN) do pomiaru konformizmu-nonkonformizmu, Kwestionariusz Ustosunkowania do Twórczości (KUT) oraz Kwestionariusz Aprobaty Społecznej (KAS). Badaniem objęto 510 studentów UMCS z różnych (losowo dobranych) kierunków studiów dziennych, w wieku 19-24 lata. W badanej grupie znalazło się 75 osób nonkonformistycznych, 115 z równowagą między konformizmem i nonkonformizmem oraz 104 osoby konformistyczne. 309 badanych stanowiły kobiety, 201 – mężczyźni. Wyniki badania pozwoliły stwierdzić istotną statystycznie zależność między wymiarem osobowości konformizm-nonkonformizm a sposobem ustosunkowania się do twórczości, co potwierdzało tezę o ekspresyjnej funkcji osobowości w tym zakresie. Osoby nonkonformistyczne wykazywały się nastawieniem przeżyciowym protwórczym, ujawniającym się w wysokiej ocenie przejawów twórczości. Z kolei osoby konformistyczne ujawniały nastawienie przeżyciowe antytwórcze, ujawniające się w niskiej ocenie wartościującej przejawy twórczości. Jednocześnie stwierdzono, że ustosunkowanie się osób konformistycznych i nonkonformistycznych do wytworów o niskim, przeciętnym i wysokim poziomie twórczości nie różniło się statystycznie. W ogólnym stosunku badanych do przejawów twórczości dominował pragmatyzm – w wytworach pracy ludzkiej doceniano przede wszystkim ich użyteczność. Stwierdzono również, że osoby konformistyczne cechowały się niską samooceną i samoakceptacją, czemu towarzyszyła mała odporność emocjonalna i odporność na stres oraz przekonanie o niskim poziomie sprawności poznawczej. Z kolei osoby nonkonformistyczne cechowały się wysokim poczuciem wartości „ja”, odpornością emocjonalną, przekonaniem o dużej sprawności aparatu poznawczego oraz poczuciem bezpieczeństwa. Osobowościowa aktywacja u osób konformistycznych była negatywna i miała właściwości dezorganizujące i hamujące, natomiast u osób nonkonformistycznych aktywacja ta była pozytywna i wykazywała właściwości stymulujące. |