Przedmiotem badania były formy pracy dydaktyczno-wychowawczej z uczniami zdolnymi oraz efektywność oddziaływania dydaktyczno-wychowawczego w pracy z uczniami zdolnymi. W badaniu wykorzystano następujące narzędzia: Skalę zaspokojenia wybranych potrzeb uczniów w ramach lekcji, Skalę zaspokojenia wybranych potrzeb uczniów w ramach zajęć pozalekcyjnych, ankiety Zajęcia lekcyjne i pozalekcyjne w szkole, Praca z uczniem zdolnym (dla dyrektora szkoły). Posłużono się także badaniem dokumentów szkolnych (w tym statutu szkolnego, programu dydaktycznego szkoły, programu wychowawczego i planu rozwoju) oraz technikami statystycznymi. W badaniu uczestniczyło 25 szkół, w tym 12 gimnazjów i 13 liceów ogólnokształcących. Dobór uczniów przeprowadzono w dwóch etapach. Na tej podstawie wybrano do badania 104 uczniów zdiagnozowanych jako zdolnych i 250 niezdiagnozowanych. Wśród uczniów zdiagnozowanych było 35 gimnazjalistów i 69 licealistów, a w grupie niezdiagnozowanych 133 gimnazjalistów i 117 licealistów. W badaniu wyróżniono potrzebę osiągnięć, czyli tendencję przejawiającą się pragnieniem osiągania trudnych i ambitnych celów, chęcią zmierzenia się z określonymi standardami doskonałości i osiągania nie tylko tych standardów, lecz także przekraczania ich dla własnej satysfakcji. Potrzebę taką wykazywało 90% uczniów niezdiagnozowanych i o 4,4% mnie uczniów zdiagnozowanych. W opinii 76% uczniów zdiagnozowanych i 79,6% niezdiagnozowanych różne zajęcia pozalekcyjne dają im możliwość cierpliwego i wytrwałego dążenia do celów. 71,2% uczniów zdiagnozowanych i 82,1% uważało, że na zajęciach pozalekcyjnych uczą się wytrwałości i cierpliwej pracy. Średnio 59% uczniów z obu grup zadeklarowało, że podczas zajęć pozalekcyjnych uczą się zasad uczciwego współzawodnictwa. Blisko 90% respondentów z obu grup czuło, że uczestnictwo w różnego typu zajęciach pozalekcyjnych rozbudziło ich ambicje.