Abstrakt: |
Przedmiotem badania były opinie nauczycieli na temat zdolnych uczniów. W badaniu wzięło udział 367 kobiet i 78 mężczyzn pracujących w szkołach na terenie województw lubelskiego, mazowieckiego, małopolskiego, podkarpackiego i świętokrzyskiego. Wyższe wykształcenie pedagogiczne posiadało 71,5% respondentów; 28,8% uczyło przedmiotów humanistycznych, a 17,3% – ścisłych. 43,1% stanowili dyrektorzy szkół. Najczęściej rozpoznawane zdolności uczniów w opiniach nauczycieli: artystyczne (81,8%), w zakresie przedmiotów nauczania (48,5%), sportowe (44,9%), matematyczne (35%), humanistyczne (10%), językowe (9,7%) i wszechstronne (7%). W pracy z uczniami zdolnymi nauczyciele stosują takie metody jak: nauczanie problemowe (80,7%), gry dydaktyczne (68,5%), nauczanie przez badanie (36,4%), elementy treningu twórczości (26,7%), elementy heurystyki (17,3%). W badanych szkołach wobec uczniów zdolnych podejmuje się takie działania jak: olimpiady i konkursy (88,1%), kółka zainteresowań (67,4%), zajęcia pozalekcyjne i pozaszkolne (55,1%), zajęcia fakultatywne (13,7%) i programy specjalne (6,5%). W opinii blisko co trzeciego respondenta zdolni uczniowie nadają ton życiu szkoły. 11,9% nauczycieli oceniło zdolnych uczniów jako przeciętnych. 66,3% podkreśliło zaangażowanie uzdolnionych uczniów w życie szkoły; pozostali respondenci nie zwrócili uwagi na ich zwiększoną aktywność. 8,8% nauczycieli zgłosiło trudności wychowawcze, jakie sprawiają im zdolni uczniowie (przede wszystkim uzdolnieni artystycznie – 37,5%). W badaniu zdolności uczniów 38,2% posługiwało się wynikami pomiarów, w tym testów psychologicznych, badań specjalistycznych w poradniach, testów dydaktycznych, a także zwycięstwami w konkursach. Blisko połowa respondentów uważała, że nie ma szczególnego wieku, w którym ujawniają się zdolności uczniów. 7,9% nauczycieli twierdziło, że aktywność uczniów jest związana nie tyle z wiekiem, ile z okresem cyklu szkolnego – ich zdaniem dzieci uaktywniały się na wiosnę, przed terminami i ogłoszeniem konkursów. |