Abstrakt: |
Sformułowano następujące pytania badawcze: Czy nominacja rzeczownikowa u dzieci zawsze odbywa się w granicach słowotwórstwa? Jakiego rodzaju przekształceń dokonują dzieci w płaszczyźnie formy derywatu (wykorzystania środków formalnojęzykowych) i w płaszczyźnie treści (przyswajania znaczeń)? Czy dzieci umieją budować nominaty i definicje znaczeń na podstawie informacji językowych zawartych w nazwie i peryfrazie? Do zebrania materiału wykorzystano test z instrukcją dla badającego oraz zestawem obrazków, których zadaniem było podtrzymanie kontaktu badającego z dzieckiem. Od każdego dziecka badaczka uzyskała średnio od 100 do 160 nominatów; analizie poddano 5700 nominatów. Celem zastosowanego eksperymentu była ocena kompetencji dzieci w zakresie tworzenia nowych nazw. W badaniu uczestniczyło łącznie 40 dzieci uczęszczających do przedszkola. W materiale uzyskanym od dzieci zawarte były niemal wszystkie typy nominatów – w procesie tworzenia nazw dzieci wykorzystywały wszystkie znane im sposoby nazwotwórcze. Autorka badania zilustrowała zebrany materiał na kilku przykładach, m.in. słowa ciastkarnia. Dzieci – poproszone o peryfrazę – tworzyły nowe słowa, np. pączarnia, torczarnia, drożdżarnia. Stwierdzono, że w kategorii, w której przeważają nazwy nieregularne semantycznie, dzieci częściej tworzyły nominaty semantyczne. Do peryfrazy ten, kto nosi brodę, dzieci podawały nazwy o motywacji normatywnej (brodacz) oraz neologizmy (brodat, brodas, brodziarz). |