Abstrakt: |
Przedmiotem badań były: motywy podjęcia pracy w szkole przez osoby niewykwalifikowane do jej wykonywania; oczekiwania i perspektywy zawodowe nauczycieli bez kwalifikacji; trudności w pracy nauczyciela niewykwalifikowanego; dokształcanie i doskonalenie nauczycieli bez kwalifikacji. Badanie przeprowadzono na grupie 978 osób. Wykorzystano następujące narzędzia badawcze: ankietę dla nauczycieli (w trzech wersjach) i wykładowców, wywiad z dyrektorami szkół, obserwację lekcji przeprowadzanej przez nauczyciela bez kwalifikacji, analizę dokumentacji, bezpośrednie kontakty ze słuchaczami studium pedagogicznego. Nauczyciele niewykwalifikowani pochodzili z województw: pilskiego, bydgoskiego i włocławskiego. Za najważniejszą przesłankę podjęcia pracy nauczyciela badani uznali ciekawy charakter pracy pedagogicznej (59,4%). Na drugim miejscu znalazły się zainteresowania pedagogiczne i możliwość dalszego kształcenia się (po 52,3%). 85,8% respondentów oceniło swoje samopoczucie w zespole nauczycielskim jako bardzo dobre. 4% badanych zadeklarowało zmianę zawodu. Wśród największych trudności związanych z wykonywaniem zawodu nauczyciele wskazali: organizację i warunki pracy (44,3%), w tym nadmiar obowiązków zawodowych, słabe wyposażenie szkół i klas oraz trudne warunki lokalowe i przeładowanie klas. Badani zaproponowali ulepszenia dotyczące organizacji i opieki nad nauczycielami niewykwalifikowanymi, m.in.: powołanie stałego opiekuna (48,8%), systematyczną opiekę dyrektora placówki (46,3%), rozwinięcie kontaktów z nauczycielem metodykiem (31,7%). |