Tytuł badania: |
Zasoby osobiste matek dzieci niepełnosprawnych |
Data: |
[2012] |
Badacz: |
Monika Parchomiuk |
Abstrakt: |
Celem badania było określenie poziomu wybranych zasobów osobowościowych matek wychowujących dzieci niepełnosprawne w porównaniu z matkami wychowującymi dzieci pełnosprawne. Wykorzystano następujące narzędzia badawcze: Skalę Poczucia Koherencji (SOC-29) A. Antonovsky’ego w adaptacji B. Blocka, Test Orientacji Życiowej (LOT-R) M. Scheiera i C. Carvera w adaptacji R. Poprawy i Z. Juczyńskiego, Skalę Uogólnionej Własnej Skuteczności (GSES) R. Schwarzera i innych w adaptacji Z. Juczyńskiego (2001) oraz kwestionariusz własnej konstrukcji. Badaniem objęto 30 matek dzieci niepełnosprawnych w wieku 8-14 lat oraz 31 matek dzieci pełnosprawnych. W doborze grup uwzględniono miejsce zamieszkania i wskaźnik dzietności rodzin. Większość badanych rodzin była rodzinami pełnymi. Matki z grupy podstawowej były średnio starsze, gorzej wykształcone i mniej aktywne zawodowo od matek z grupy porównawczej. W 11 przypadkach stwierdzono niepełnosprawność złożoną u dzieci – najczęściej były to połączone zaburzenia wzroku, mózgowe porażenie dziecięce, upośledzenie umysłowe i małogłowie. Wyniki badania ujawniły, że matki dzieci niepełnosprawnych cechowały się istotnie niższym poziomem poczucia koherencji w przypadku wskaźnika ogólnego i poszczególnych komponentów wskaźnika (zrozumiałości, zaradności i sensowności). Jednocześnie badane matki z obu grup uzyskały w tym zakresie wyniki średnie przekraczające te ustalone dla całej populacji. Poziom optymizmu dyspozycyjnego był zbliżony w obu grupach badanych. Nie stwierdzono istotnych różnic między grupami w zakresie poczucia własnej skuteczności, przy czym matki dzieci niepełnosprawnych uzyskały wyższą średnią wartość tego wskaźnika. Optymizm dyspozycyjny korelował istotnie z ogólnym poczuciem koherencji, sensownością i zaradnością tylko w grupie matek z grupy porównawczej. Samoskuteczność była istotnie związana z poczuciem koherencji w obu grupach. W grupie matek dzieci niepełnosprawnych ogólne poczucie koherencji korelowało ze spostrzeganiem otaczającego świata jako uporządkowywanego i przewidywalnego, w grupie porównawczej zaś – z przekonaniem o posiadaniu zasobów. |
Autorskie słowa kluczowe: |
zasoby radzenia sobie, poczucie koherencji, optymizm dyspozycyjny, poczucie uogólnionej samoskuteczności, matki dzieci niepełnosprawnych |
Author's Keywords: |
coping resources, sense of coherence, dispositional optimism, generalized selfefficacy, mothers of children with disabilities |
Deskryptory TESE: |
niepełnosprawność intelektualna, rodzice, relacja rodzice – dziecko, osobowość, psychologia |
TESE descriptors: |
intellectual disability, parents, parent-child relation, personality, psychology |
Publikacje: |
- Parchomiuk, M. (2012). Zasoby osobiste matek dzieci niepełnosprawnych. Człowiek, Niepełnosprawność, Społeczeństwo, 2 (15), 43-66.
|